Bovengenoemde organisaties menen van wel. Zij geven de zwarte piet aan minister Henk Kamp van Economische Zaken: "Dit zal het gevolg zijn van zijn beslissing om geen subsidie meer te verlenen op de aanschaf van elektrische auto’s", zegt Maarten van Biezen, hoofd mobiliteit van de stichting Natuur en Milieu. "De doelstellingen die we met de minister hadden afgesproken kunnen de prullenbak in".

Maar minister Kamp van Economische Zaken is niet op zijn achterhoofd gevallen. Hij acht nóg meer miljarden euro’s subsidie voor stekkerhybride modellen niet verantwoord omdat de milieueffecten onduidelijk zijn. Kamp verwijst ook naar Duitsland, waar de koopsubsidie voor elektrische auto’s geen succes is. Tevens is uit eerder onderzoek gebleken dat de oplaaddiscipline van leaserijders met een stekkerhybride modellen sterk te wensen overlaat. Daardoor heeft het vanuit milieuoogpunt helemaal geen zin om dergelijke auto’s nog verder te subsidiëren.

Toch blijft de stichting Natuur en Milieu van mening dat er opnieuw miljarden euro’s aan subsidie in aanschafsubsidie en fiscale voordelen voor (deels)elektrische auto’s gestoken moet worden. Dit geld zou anders bijvoorbeeld aan de vermindering van de filedruk besteed kunnen worden. Maar het is stuitend dat zelfs de ANWB dit laatste investeringsalternatief van secundair belang lijkt te vinden. Het argument: "Je kunt Duitsland niet vergelijken met Nederland".

Stichting Natuur en Milieu en de ANWB, maar ook de Bovag, de RAI Vereniging en een reeks andere organisaties boden eerder dit jaar de minister een actieplan aan om elektrisch rijden verder te stimuleren. Van Biezen: "Wij zouden zes punten uitvoeren en de minister twee: aanschafsubsidie en een jaar lang gratis opladen voor mensen die een tweedehands elektrische auto kopen. Op basis van die afspraken moesten er in over 4 jaar 200.000 elektrische auto’s rondrijden in Nederland. Dat blijft nu, zonder die extra prikkels, hangen op ongeveer 100.000. En daar zitten we nu al op".

Oftewel: de stichting Natuur en Milieu, de ANWB en hun collega’s beweren dat de verkoop van elektrische auto’s de komende jaren tot stilstand komt. Wat een apekool! Tesla, dé specialist in elektrische auto’s weet dit jaar in een krimpende markt afgerond 15 procent meer kopers te trekken. Volgend jaar zijn volledig elektrische modellen nog de enige auto’s die kunnen rekenen op een verlaagde bijtelling. Daarnaast werken fabrikanten hard aan verbetering van de actieradius (BMW, Nissan, Renault) of lanceren ze volgend jaar al modellen die qua bereik in de praktijk een kleine 400 kilometer ver kunnen komen (Opel). Een andere factor die de verkoop van elektrische auto’s zal stimuleren, is de uitbreiding van de laadinfrastructuur. Kamp is wél bereid om daar in te investeren, maar daar hoor je Van Biezen niet over.

Ik geloof er dus niks van dat de verkoop van elektrische auto’s tot stilstand zal komen. Wel is het zo dat tweedehands stekkerhybride modellen massaal de grens over gaan. Maar dat gebeurde al eerder met gewone hybride modellen zoals de Toyota Prius. Er is dus feitelijk niks nieuws onder de zon. Leasemaatschappijen hebben nou eenmaal een winstdoelstelling dus zij zullen stekkerhybride modellen waarvan het contract is afgelopen verkopen aan de hoogste bieder. En als die niet in Nederland te vinden is, dan gaan ze naar het buitenland. Directeur Marien Kreuger van leasemaatschappij Arval zegt het zo: "Er is altijd wel een land in de buurt waar wel een belastingvoordeeltje of aankoopsubsidie wordt gegeven bij de aanschaf van een elektrische auto. Dan verkopen we ze daar".

Van Biezen stelt dat daarmee ook een deel van de milieuwinst die geboekt is naar het buitenland verdwijnt: "De miljoenen aan subsidie die zijn gegeven, gooi je daarmee eigenlijk weg". Dat klopt, maar wat had Van Biezen dan gewild: een exportverbod? De consument verplichten om een tweedehands Mitsubishi Outlander PHEV aan te schaffen? Oftewel een geleide economie in communistische schnitt? Daar hoor je de door een sterk ledenverlies geplaagde milieuclubs wijselijk niet over.
Van Biezen laat zich leiden door angst, en dat is nooit goed. Hij is bang dat Nederland de komende jaren "de aansluiting mist". Ondanks dat hij moet erkennen dat er volgend jaar al duidelijk betere elektrische auto’s op de markt komen. Dan zal het voor de consument sowieso aantrekkelijker worden om zo’n model te kopen. Maar vertrouwen op de marktwerking, dat durft Natuur en Milieu niet. Ook is Van Biezen bang dat Nederland haar internationaal leidende rol zal verliezen. Staven met cijfers kan hij zijn betoog niet. Hij laat zich leiden door zijn onderbuikgevoelens. Of Minister Kamp dus maar opnieuw een miljardencheque wil tekenen.

Trouwens: die "leidende rol" heeft Nederland alleen maar te danken aan de marktverstorende lagere bijtelling voor stekkerhybride modellen. Daardoor hebben wij nu inderdaad op papier een relatief groen wagenpark. Alleen komt dat in de praktijk niet uit de verf door de eerder genoemde gebrekkige laaddiscipline. Van Biezen doet aan bangmakerij door te stellen dat er werkgelegenheid verloren gaat als de subsidieregeling gestopt wordt. Heeft hij het over Melkertbanen of zo?

Nederland is de afgelopen jaren een miljardenbedrag aan belastinginkomsten misgelopen door de bijtelling voor stekkerhybride modellen te verlagen. Die auto’s werden door zakelijk rijders weliswaar massaal besteld, maar hun laaddiscipline laat/liet zoals gezegd te wensen over. En de occasionkoper zit blijkbaar niet te wachten op een tweedehands Mitsubishi Outlander PHEV of Volvo V60 Twin Engine; anders zouden leasebedrijven er binnen de landsgrenzen wel meer geld voor vangen.

Dat van die verspeelde miljarden en tegenvallende milieuwinst is jammer, maar Van Biezen speelt net zoals politici van discutabel allooi in op angst. Nederland glijdt volgens hem af als er niet opnieuw voor miljarden gesubsidieerd wordt. Ik ben daar niet bang voor. We hebben alle reden om positief en hoopvol te zijn, nu BMW, Nissan en Renault hun elektrische modellen recentelijk verbeterd hebben, Volkswagen dat deze maand zal doen en Opel begin volgend jaar start met de verkoop van een model dat net zo ruim is als de eerder genoemde Volvo V60, maar helemaal geen CO2-uitstoot kent. Elke dag komen er laadpalen bij.

Anders gezegd: er zijn inmiddels voldoende marktinitiatieven die de transitie naar elektrisch rijden in gang zullen houden, en zelfs zullen versnellen. Daar hoeft minister Kamp niet langer miljarden euro’s aan uit te geven. Overheidsubsidie moet zich richten op zaken die anders niet of onvoldoende van de grond komen. De auto-industrie heeft de koerswending richting elektrische mobiliteit al lang gemaakt. Alleen duurt het nu eenmaal 4 à 5 jaar voordat de effecten voor de doorsnee burger zichtbaar zullen zijn.

U en ik weten dat er tal van interessante elektrische auto’s in de pijplijn zitten, waaronder een betaalbare Tesla. Dat Van Biezen namens Natuur en Milieu hier geen oog voor heeft of wil hebben, is begrijpelijk, in de zin dat die man zijn baan natuurlijk graag wil houden. Maar met name de ANWB zou beter moeten weten. Is dit nu de bond die de Nederlandse automobilist vertegenwoordigt? Wat een aanfluiting!

Toralt Deinum, Autointernationaal