Inmiddels weren Rotterdam, Amsterdam en Utrecht naar eigen goeddunken bestelwagens, diesels en youngtimers uit hun centra, en reken er maar op dat er nog meer ‘progressieve’ gemeenten gaan volgen. Dit beeld is over heel Europa waarneembaar: België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Noorwegen, Tsjechië, Oostenrijk, Zweden en Spanje hebben allemaal hun eigen milieumaatregelen getroffen.

Het is echter een ratjetoe van maatregelen, dikwijls het gevolg van meer of minder reële vervuiling en de politieke waan van de dag. De mooie tijd dat je door Europa kon reizen met een groene kaart en een bundeltje euro’s is voorbij. Het is alsof we op de weg terug zijn naar een feodaal tijdperk, waarin elke stad een vesting was met een slotgracht en ophaalbrug plus een vorst met geheel eigen normen. Stond je gezicht hem niet aan, dan kwam je er niet in; kon hij wat aan je verdienen, dan ging de poort open. Zie Rotterdam, dat oude diesels de deur wijst en giga-vervuilende schepen van harte welkom heet.

Zoals vroeger elke ophaalbrug een verrassing moet zijn geweest, lijken nu de ringwegen van menige stad dat te gaan worden. Mag je wel of niet het centrum in? Reken erop dat het onduidelijk is aangegeven. En als je erin mag, welke stickers moet je hebben? En hoe kom je er aan? Wat kosten ze? Een autorit gaat steeds meer studie vooraf vragen. Het wachten is op nieuwe apps of updates voor navigatiesystemen die je behoeden voor het ongeoorloofd binnenrijden van een milieuzone. De landelijke overheid is niet meer de baas in de steden, de burgemeesters en gemeenteraden maken er de dienst uit. Dat is reeds tot een warboel aan het leiden, en die wordt alleen maar groter naarmate het fenomeen ‘milieuzone’ zich blijft verspreiden.

Ik ben ervan overtuigd dat sommige stadscentra ervan zullen opknappen als het autoverkeer beperkt wordt. Maar zou het niet beter zijn als de regels niet meer bepaald worden door burgemeesters die de groene kasteelheer uit willen hangen, maar door een landelijk overheid, op basis van een helder en eenduidig beleid?