De afgelopen jaren is het aantal uitgevoerde apk’s behoorlijk gedaald. Ook over het hele jaar 2013 nam het aantal keuringen met 1,3 procent af ten opzichte van 2012. Maar dat is een veel kleinere daling dan in voorgaande jaren en wat wellicht belangrijker is: de tweede helft van 2013 liet zelfs groei zien te opzichte van het aantal apk’s in dezelfde periode van 2012. 

Die groei komt vooral omdat het wagenpark steeds ouder wordt waardoor een steeds groter deel van de auto’s in de apk-plichtige leeftijd valt. Maar dat feit dit laat onverlet dat het aantal apk’s in 2009 nog bijna zes miljoen stuks was en vorig jaar nog maar 5,5 miljoen, dat is dus gewoon een half miljoen apk’s minder. Rekenen we even met driehonderd werkplaatsdagen per jaar, zijn dat elke dag 1.650 apk’s minder. Er zijn drie redenen voor de afname in de afgelopen jaren: het veranderde apk-regime, het geringe aantal verkochte nieuwe auto’s en de stagnerende groei van het wagenpark door de grote mate van export van veel auto’s uit de apk-plichtige leeftijd.

Onderzoek wagenpark

Uit het deze maand gepubliceerde Nationaal Occasion Onderzoek van VWE en AM blijkt onder meer dat er in de komende jaren minder auto’s beschikbaar komen voor de aftersales. De verhouding tussen nieuwverkopen, import en export zullen ertoe leiden dat het aantal personenauto’s in het Nederlandse wagenpark daalt: in 2016 zullen in Nederland ruim twee procent minder auto’s zijn dan in 2013. "Dat komt neer op een afname van 165 duizend auto’s. Dat heeft natuurlijk een negatief effect op de aftersalesomzet", concludeert onderzoeker Marc van der Elst van VWE. Hij heeft in de nieuwste versie van het NOO een aantal getallen met elkaar in verband gebracht. "De export van occasions daalt op het moment wel, maar er worden nog steeds véél meer auto’s geëxporteerd dan geïmporteerd. Deze feiten leveren in combinatie met gedaalde verkopen van nieuwe auto’s enerzijds en demontage anderzijds op dat per saldo het aantal voertuigen in het Nederlandse wagenpark afneemt", aldus Van der Elst. "Dat kan je gewoon uitrekenen. En dat feit heeft natuurlijk een negatief effect op de aftersalesomzet, iets wat nog eens wordt versterkt door de verschillen in het type auto dat wordt verhandeld. Importoccasions blijken namelijk vooral kleinere en jonge auto’s te zijn waaraan relatief weinig werkplaatsomzet zit. Exportoccasions daarentegen zijn vaak grotere en oudere auto’s. En dat zijn nu juist de auto’s waarop meer omzet kan worden behaald in de werkplaats."

Merkdealers verliezen

Uit onderzoek van de apk-gegevens bleek volgens Van der Elst onder meer dat de merkdealers marktaandeel verliezen op de apk-markt. "De laatste jaren verliezen zij gezamenlijk geleidelijk aan marktaandeel op dit vlak, inmiddels is het gedaald tot zo’n 32 procent (ultimo 2013, red)."Een dealerbedrijven voert gemiddeld genomen nog wel steeds meer keuringen uit dan een universeel, namelijk ruim zevenhonderd tegenover vijfhonderdvijftig, maar er zit geen stijgende lijn in."  En dan is er nog een effect dat nadelig is: het aantal apk-bedrijven groeit. "Zeker, al een paar jaar stijgt het aantal apk-stations licht. Ook in 2013 zijn meer universele stations gestart dan gestopt. Bij dealers is het andersom: er zijn meer dealers met apk gestopt dan gestart. En een stijgend aantal apk-stations heeft per definitie een extra negatief effect op het aantal keuringen per station en dus op de omzet per station", aldus Van der Elst.

Prognose 2014

Voor het lopende jaar heeft Van der Elst een prognose gemaakt van het aantal apk’s. De prognose is gebaseerd op de apk-vervaldatum van alle auto’s in het huidige wagenpark. "Het resultaat is dat dat we voor 2014 een totaal van 5,66 miljoen apk’s voor personenauto’s verwachten. Ten opzichte van 2013 is dat een groei van 2,9 procent." Volgens Van der Elst kan die groei worden verklaard door de toenemende leeftijd van het Nederlandse wagenpark en door het feit dat het effect van de veranderingen in het apk-regime inmiddels volledig is doorgewerkt.

Grote verschillen in apk’s per merk
Het aantal apk’s per merk bekeken, valt op dat veel merken de dupe zijn van de teruggang van de apk-markt. Marc van der Elst: "Maar bij sommige merken is de daling wel heel sterk. In 2013 waren er grote dalingen bij Opel, dat merk deed twintigduizend apk’s minder. Bij Renault en bij Mercedes waren het er bijna tienduizend minder. Dat is nogal wat." Opmerkelijk grote dalingen, terwijl het aantal Renaults in het wagenpark juist groeide. Van de andere genoemde merken liep het aantal apk-plichtige auto’s in het wagenpark weliswaar terug maar toch niet zo sterk als het aantal apk’s. Oorzaak is dan waarschijnlijk dat het wagenpark van deze merken ouder is geworden.
Behoorlijke stijgingen zijn te zien bij Toyota, Kia en Skoda. "Dit kunnen we verklaren door relatief hoge verkopen van nieuwe auto’s van deze merken een aantal jaren geleden. Deze auto’s komen nu in de werkplaats voor apk." De premiummerken BMW en Audi deden beide meer apk’s. De nummer één is het merk Volkswagen met 609 duizend apk’s. Er zijn ruim vijfduizend minder apk’s van Volkswagens uitgevoerd in 2013 dan in 2012.

Afkeurpunten

Behalve aantallen apk’s heeft Van der Elst in zijn onderzoek ook de afkeur-, reparatie- en adviespunten bij apk’s onderzocht. "Daaruit blijkt dat de vier categorieën die het vaakst tot afkeur leiden bestaan uit respectievelijk remmen, banden-vering-schokdempers, verlichting en brandstof- elektrisch systeem – uitstoot. Deze vier categorieën zorgen voor zestig procent van alle afkeuringen." In de toptien van reparatiepunten bij apk staat de categorie banden-vering-schokdempers bovenaan met 23 procent van alle reparatiepunten.

Merk-specifieke afkeurpunten
Bekeken op merk, heeft Van der Elst ontdekt dat soorten afkeur- en reparatiepunten onderling sterk verschillen. Voor personenauto’s van vier tot en met tien jaar oud zijn deze punten onderzocht. "Binnen de tien meest voorkomende merken in het wagenpark blijkt dat bij Opel en Renault, en in mindere mate bij Ford, problemen met het veersysteem vaker voorkomen. Een niet goed afsluitende stofhoes van de aandrijfas wordt vaker geconstateerd bij Volkswagen en Opel. Dat een onderdeel van de remmen niet goed is, komt weer vaker voor bij Peugeot en Opel. Een specifiek punt bij Renault is een te grote speling op de verbinding van de stuurinrichting."

Opvallende verschillen
Ook het aantal apk-punten dat wordt geconstateerd, verschilt per merk. Als steekproef zijn hiervoor alle personenauto’s van vier tot en met tien jaar genomen en daarvan heeft Van der Elst het aantal punten per duizend auto’s in het wagenpark bepaald. "Dan blijkt dat in z’n algemeenheid Japanse merken minder apk-punten bevatten. Ook auto’s van exclusieve merken hebben minder apk-punten dus de slechte reputatie van bijvoorbeeld Jaguar en Maserati blijken niet meer terecht. Mercedes-Benz maakt zijn goede reputatie daarentegen juist niet waar. En Franse merken hebben over het algemeen relatief veel apk-punten."
Opvallend zijn de grote verschillen die er blijken te bestaan tussen merken van hetzelfde concern. Binnen de Volkswagen-groep scoort Skoda zeer goed, beter zelfs dan de duurdere zustermerken Volkswagen en Audi. "Van de grote merken is Skoda zelfs het Europese merk waarbij de minste apk-punten worden geconstateerd. Zustermerk Seat scoort daarentegen bijna het slechtst van alle grote merken. Bij Renault zie je net zoiets want dat staat zelf onderaan de lijst terwijl de goedkopere dochters van Dacia juist zeer weinig apk-punten blijken te hebben."

Download het Nationaal Occasion Onderzoek

De gegevens in dit artikel zijn onderdeel van de resultaten van het Nationaal Occasion Onderzoek dat VWE voor het derde jaar uitvoerde in samenwerking met AM. De resultaten worden gratis aan de branche beschikbaar gesteld en zijn daarom te downloaden via de websites www.vwe.nl/noo en http://www.automobielmanagement.nl/