In 2001 was het niemand minder dan de Postbank die, in samenwerking met zusterbedrijf ING Car Lease, lease-auto’s aan particulieren wilde slijten. Dit Postbank Privé Lease was een écht leaseproduct, dus geen huurkoop of andere financieringsconstructie waarmee consumenten doorgaans hun nieuwe auto mee bekostigen. ‘Zorgeloos rijden’ luidde het credo. De papierwinkel, de belastingen en verzekeringen, het onderhoud, reparaties en vervangend vervoer; het werd allemaal geregeld. Echt leasen dus. Maar het initiatief is een stille dood gestorven. Waarom? Leasen heet duur te zijn. Leasen is alleen weggelegd voor ondernemers die de kosten ten laste kunnen leggen van hun bedrijfswinst. Bovendien – en dat is misschien wel de belangrijkste reden – leasen is een dienst waarover btw moet worden betaald. Ondernemers kunnen die btw verrekenen, particulieren niet. Die negentien procent maakt privé-lease daarom duur.

Vrijstelling van btw
Maar oude wijsheden zijn aan slijtage onderhevig. Dat bewijst Hans van der Kooij, directeur/eigenaar van leasemaatschappij SmiLease. Zijn bedrijf, dat vorig jaar van start is gegaan, richt zich uitsluitend op de particulier. De zaken gaan voorspoedig: vorige maand heeft hij een tweede (franchise) vestiging geopend in Tiel. SmiLease is overigens niet de enige die de particulier in het vizier heeft. Zowel kleine als grotere aanbieders betreden momenteel het toneel, zoals Lease-Deal en – opnieuw – ING Car Lease, ditmaal met het online-label Toplease.nl. Waarom die nieuwe interesse voor privélease? Van der Kooij zegt een oplossing gevonden te hebben voor het btw-probleem. Hoe dat precies werkt, wil hij uit concurrentieoverweging niet uit de doeken doen. "Houd het er maar op dat er op bepaalde componenten van de leaseprijs vrijstelling is van btw", aldus de cryptische ondernemer (zie onder),

Goedkoper
Hoe de constructie van SmiLease nu ook precies in elkaar zit, de btw is volgens Van der Kooij geen spelbreker meer voor de particulier die wil gaan leasen. Leasen blijkt soms zelfs goedkoper dan een auto kopen met een financiering, meent hij. Maar dan moeten eerst wel alle kosten die het autorijden met zich meebrengen, helder zijn. Dan pas kan een goed financieel plaatje worden gemaakt. Het probleem is dat particulieren vaak niet weten hoeveel ze nu werkelijk maandelijks betalen voor hun auto. Dat blijkt uit menig onderzoek en is ook de ervaring van de ANWB. "Veel mensen hebben geen flauw idee wat autorijden nu precies kost", meent Menno Neeteson, adviseur van ANWB-Autoadvies. "Het totaalplaatje van alle kosten ontbreekt omdat alles apart wordt afgerekend. Als we dat totaalplaatje voorhouden, schrikt men meestal. En dan slaat men aan het rekenen en komt de vraag soms of leasen iets voor hun is." Van der Kooij zegt meer troeven te hebben. Bij SmiLease kunnen alleen Volkswagens en Opels worden geleasd. Meer keus is er niet. De reden: inkoopvoordeel. Datzelfde voordeel geldt voor verzekeringen en onderhoud. Ook dat koopt SmiLease ‘groot’ in. "Wat ook helpt, is dat de rente van het consumptieve krediet al enige tijd niet meer aftrekbaar is. Dat heeft gewoon lenen voor particulieren duurder gemaakt."

Tweedehands goedkoopst
Rationeel gezien klinkt het allemaal goed. Maar is de auto toch niet vooral emotie? Dat moet ook Van der Kooij erkennen. "Onze klanten zijn doorgaans geen enorme autofanaten. De ratio wint het van de emotie. Hun auto, doorgaans een gangbaar model want die zijn veelal ook het voordeligst in de lease, is in hun ogen vooral iets functioneels." Of er sprake is van een trend? Bij SmiLease denken ze dat hun klanten wel eens voorlopers kunnen zijn. Maar de echte calculerende burgers laten nieuwe auto’s links liggen. Tweedehands kopen, het liefst met gespaard geld, blijft volgens de berekeningen van de Consumentenbond nog altijd de beste (lees: goedkoopste) oplossing. Reden: de torenhoge afschrijving van auto’s, vooral in het eerste jaar. En de post afschrijvingen is verreweg de grootste boosdoener als het om autokosten gaat. Geen enkele leaseconstructie die dat kan omzeilen.

Creatieve btw-regels
Navraag bij de fiscalisten van Ernst & Young leert dat de btw-regels rondom leasen inderdaad ‘creatief’ kunnen worden toegepast. Zo is bijvoorbeeld van belang of er sprake is van een levering of van een dienst. Als het een levering betreft, is het mogelijk de rentecomponent, onderdeel van de maandelijkse leaseprijs, buiten de btw-heffing te houden. Maar belangrijker in het geval van privé-lease: in sommige gevallen kan de bpm, de aanschafbelasting voor auto’s, en de motorrijtuigenbelasting buiten de berekening van de btw blijven. "Dat scheelt op een maandelijkse leaseprijs toch al snel tien procent", aldus Willem Ruizendaal van Ernst & Young.