Na een teleurstellend 2020 zal ook 2021 bepaald niet de boeken ingaan als een succesvol jaar voor de verkoop van nieuwe auto’s. Het aantal registraties leek in het eerste deel van het jaar weer wat op te veren, maar door grote productieproblemen waar autofabrikanten mee te maken hebben – onder meer door een tekort aan chips – lopen de levertijden voor auto’s flink op. En dat beïnvloedt ook de vraag. Een flinke tegenslag voor de branche na een toch al zwaar coronajaar. De zomermaanden vielen erg tegen, benadrukt Luman. Het wordt volgens de ING-sectoreconoom zelfs een uitdaging om boven het aantal van vorig jaar uit te komen, dat al een dieptepunt was. In 2020 werden er 356.000 nieuwe auto’s op kenteken gezet. In vergelijking met de jaren ervoor (446.000 in 2019 en 444.000 in 2018) was dat een forse afname.
Opkomst van EV’s
Het fiscale beleid heeft afgelopen jaren grote invloed gehad op de sector. Stimulerende maatregelen hebben gezorgd voor een flinke stijging van het aandeel EV’s in ons land. Maar die subsidiekraan wordt langzaam verder dichtgedraaid. In 2021 steeg het bijtellingspercentage voor elektrische modellen van 8 naar 12 procent. “Eind vorig jaar werden veel registraties van EV’s naar voren gehaald. Dat zorgde voor een piek in de laatste maanden van 2021.” Luman verwacht dat ook dit jaar weer een dergelijke trend terug te zien is. “De bijtelling gaat omhoog van 12 naar 16 procent. Dat zullen we in december terugzien in het aantal EV-registraties. En de met Prinsjesdag aangekondigde verlaging van het plafond naar € 35.000 in 2022 versterkt dit. Maar doordat het naar voren halen van leveringen door de productieproblemen nu minder makkelijk is, zal het effect minder groot zijn dan vorig jaar is mijn verwachting.”
Nederland is al jaren een voorloper op het gebied van elektrisch rijden en laden. Na Noorwegen waren we jarenlang een van de grootste pioniers. Die voorsprong zijn we aan het verliezen, benadrukt Bode. De landen om ons heen zijn aan een inhaalslag begonnen. “Onder meer in Duitsland gaat het nu rap, ook in Frankrijk nemen de aantallen EV’s snel toe. De laadinfra wordt steeds beter en er komen steeds meer subsidies en andere stimuleringsmaatregelen beschikbaar. In Frankrijk is er ook een sloopregeling om de aanschaf van een nieuwe auto aan te moedigen.”
(tekst loopt door onder de foto)
De particuliere rijder heeft twijfels of volledig elektrisch op dit moment wel de beste optie is – Machiel Bode (sectorbankier ING)
Plug-ins populair
Opvallend is dat plug-in hybrides dit jaar aan populariteit gewonnen hebben. “De particuliere rijder heeft nog twijfels of volledig elektrisch op dit moment wel de beste optie is. De gulden middenweg is een plug-in hybride”, aldus Bode. Het aandeel maakt dit jaar een opleving door met 10 procent van het totaal. Steeds vaker kiezen autofabrikanten ervoor om bestaande modellen ook te voorzien van een stekker. “Ze beginnen bij het hybridiseren van hun gamma. Voor particulieren bieden deze hybrides het beste van twee werelden. Ze zijn ook geschikt voor het rijden van lange afstanden – dus twijfel over de laadinfra is niet nodig. Ook kunnen deze modellen goed gebruikt worden om mee op vakantie te gaan naar het buitenland. Dat speelt voor veel mensen zeker nog een rol.”
De ‘early adopters’ hebben inmiddels hun EV wel op de oprit staan, benadrukt Luman. “Nu is het tijd voor de volgende groep. Wat je ziet is dat veel modellen die afgelopen jaren met een verbrandingsmotor werden verkocht inmiddels ook elektrisch verkrijgbaar zijn. Kijk naar een Peugeot 208 of Opel Corsa. Ze zien er van binnen en buiten uit als een ‘normale’ auto, maar kunnen ook met een stekker besteld worden. Dit is een eerste fase van transitie, want ontwikkeling van een volledig nieuw productgamma kost tijd, maar hierdoor wordt de consument ook meegenomen proces van elektrificatie. ”
Impact coronacrisis
De teleurstellende verkoopcijfers zijn niet alleen te wijten aan de productieproblemen, de coronacrisis heeft afgelopen anderhalf jaar ook een flinke impact gehad op de nieuwverkoop. Een groot deel van de nieuwe registraties komt immers op conto van de zakelijke rijder. Veel bedrijven maakten afgelopen jaar een pas op de plaats in het vervangen van modellen. Luman: “Contracten werden verlengd, beslissingen uitgesteld. COVID-19 heeft gezorgd voor een aanzienlijke afname van het aantal kilometers. Thuiswerken werd de norm voor veel bedrijven. Leaseauto’s stonden stil. Je ziet dat het nu weer drukker wordt op de weg, maar is het wagenpark nog steeds passend? Dat is een belangrijke vraag voor veel grote bedrijven. Ik geloof dat een tot drie dagen per week thuiswerken voor kantoorbanen wel blijvend is.” Bode vult aan: “Vooral de grotere bedrijven willen hun wagenpark vergroenen. Je ziet dat mobiliteitsbudgetten in opkomst zijn. Werknemers zijn zelf ‘in charge’ en kunnen zelf bepalen hoe ze hun zakelijke kilometers afleggen. Een combi van private lease, openbaar vervoer en elektrische fiets bijvoorbeeld. Waarom zou je nog een dure leaseauto op de oprit hebben staan, terwijl je deze eigenlijk niet nodig hebt?”
Belastingvoordelen
Fiscale stimulans van elektrische auto’s is van groot belang geweest om stappen te zetten in de ontwikkeling van elektrisch rijden in Nederland. Dat de belastingvoordelen nu worden afgebouwd is volgens beide heren niet meer dan logisch. Luman: “Je ziet dat het break-even punt steeds dichterbij komt. De prijzen van modellen die op benzine rijden en elektrische auto’s kruipen verder naar elkaar toe. Als je veel rijdt kan elektrisch financieel al interessant zijn. De plannen van een nieuw kabinet zullen uiteraard ook van invloed zijn. Dit kan de ontwikkeling van EV’s in Nederland versnellen of vertragen, de voorgestelde verhoging voor particuliere subsidie en verlaging van de bijtellingsgrens voor zakelijke rijders in 2022 laat dit zien. Maar ik geloof sowieso dat door de komst van steeds meer goedkopere modellen – ook van nieuwkomers en uit het Verre Oosten – het interessanter wordt voor consumenten om over te stappen op een elektrisch alternatief.”
Hoewel er meer elektrische auto’s bijkomen, is het grootste deel van het Nederlandse wagenpark nog steeds uitgerust met een verbrandingsmotor. Luman: “Nederland heeft een relatief oud wagenpark. De occasionverkoop is afgelopen jaar flink gestegen, terwijl de nieuwverkoop achterbleef. We blijven bovendien steeds langer doorrijden. Kortom, als in 2030 alle verkochte auto’s een stekker hebben, dan is nog steeds 80 procent van de totale vloot niet elektrisch. Dat wordt nog wel eens vergeten.”
Voor garagebedrijven betekent dit volgens Luman dat er nog wel voldoende werk zal zijn komende jaren. Bode: “De komst van elektrische modellen is voor garages nog niet echt merkbaar. Maar dat zal na 2030 wel gaan veranderen. Op dit moment is de ‘sense of urgency’ er nog niet echt om hier al werk van te maken en in te spelen op EV’s. Ik verwacht dat er ook steeds meer andere plekken voor onderhoud en schadeherstel bij gaan komen en dat dit in de toekomst niet meer per se bij de vertrouwde garage- en dealerbedrijven zal plaatsvinden. Dit zal uiteraard op termijn gevolgen hebben, maar de pijn daarvan is op dit moment nog niet voelbaar.”
