Een jaar geleden werd Diess, eindverantwoordelijk voor de personenwagens van het merk Volkswagen, volgens het Duitse magazine Der Spiegel nog bestempeld als "het meest gehate lid" van de concerndirectie. Dat komt doordat hij niet bang was om de confrontatie te zoeken met Bernd Osterloh, de voorzitter van de ondernemingsraad. Die was gewend om door voorgangers van Diess met fluwelen handschoenen behandeld te worden. Osterloh heeft namelijk de reputatie om bij het minste of geringste via de media enorm dramatisch te gaan doen. Dit keer ging het om het schrappen (via natuurlijke weg) van 30.000 banen. Osterloh trapte zoals gebruikelijk via de Duitse pers een scène en betichtte Diess ervan het dieselschandaal te misbruiken als excuus voor de afvloeiingen. Maar de merkchef gaf geen krimp en liet de ondernemingsraad voorzitter in het stof bijten.
"Diess weet hoe hij moet omgaan met conflicten. Dat is belangrijk bij Volkswagen", zegt autoprofessor Ferdinand Dudenhöffer. De rest van de concerndirectie wil namelijk rust in de tent. Iets wat Müller niet in staat was om te creëren. Met ‘apengate’ en de voorspelling dat de dieselmotor een ‘renaissance’ zou beleven (terwijl Duitse klanten hun Volkswagen met TDI motor aan de straatstenen niet kwijt konden) als meest recente imagobeschadigende affaires. De Raad van Toezicht had er zijn buik vol van, met als gevolg dat het contract met Müller (dat tot 2020 liep) voortijdig is ontbonden. Hij zal de geschiedenis ingaan als tussenpaus.
Hans Dieter Pötsch, voorzitter van de Raad van Commissarissen, bedankt Müller nadrukkelijk voor zijn inzet: "Hij heeft Volkswagen niet alleen veilig door deze moeilijke periode geloodst, maar met grote persoonlijke inzet er voor gezorgd dat het concern op het goede spoor bleef, robuuster dan ooit tevoren. Hij verdient de dank van het hele bedrijf". Over de financiële consequenties van het feit dat hij nu opzij wordt geschoven, hoeft Müller zich geen zorgen te maken, want zijn contract is afgekocht voor 45 miljoen euro. In ruil voor deze zak met geld zal Müller "een bijdrage blijven leveren" aan het concern, waarschijnlijk vanuit een achteraf kamertje.
Diess zal bij het merk Volkswagen niet voor een grote koerswijziging zorgen. Daar heeft hij de zaakjes prima op orde. Anders dan voor zijn overstap van BMW naar Volkswagen, eind 2015, wordt er weer heel behoorlijk geld verdiend met de verkoop van auto’s. Ook omzet en afzet stijgen. Diess is geen man waar de emotie van afdrupt, maar hij is wel zeer ambitieus. Hij rekenende er na 20 jaar als topmanager bij BMW gewerkt te hebben op dat hij aldaar de nieuwe nummer één zou kunnen worden. Maar toen hij werd gepasseerd voor de toppositie , stapte hij over naar Volkswagen. Daar mag hij nu wel achter het stuur plaatsnemen.
Bij BMW bouwde Diess een uitstekende reputatie op bij het besparen van kosten: hij wist de bevoorradingsketen 4 miljard euro goedkoper te maken. Ook bij Volkswagen heeft hij die reputatie inmiddels waargemaakt. De operationele marge steeg onder zijn leiding van 1,8 procent in 2016 naar 4,1 procent vorig jaar. Ondanks de aanvankelijke wrijvingen met de Duitse vakbonden kon hij toch een akkoord afsluiten dat de personeelskosten op termijn met 3,7 miljard euro vermindert dankzij het schrappen van 30.000 banen. Het leverde hem het vertrouwen op van de Porsche/Piëch clan, de familiale aandeelhouders die het bedrijf controleren.
Diess is communicatiever dan Müller, die niet zelden een kortaangebonden en prikkelbare indruk maakte. Als baas van Porsche deed de laatste het prima, maar voor een door de pers belaagd autoconcern dien je uit ander hout gesneden te zijn. Op de autosalon van Genève nam Diess, in tegenstelling tot Müller, ruim de tijd om met journalisten over het dieselprobleem te praten. Ook zijn vlotte optreden in de veelbekeken talkshow Anne-Will, vorige maand, maakte indruk. Daarin gaf hij toe dat Volkswagen fouten heeft gemaakt, maar tegelijk ook hard bezig is aan oplossingen om de lucht in de Duitse steden zuiverder te maken.
Diess volgt Müller op als CEO, maar blijft tegelijkertijd chef van het merk Volkswagen. Dat moet hem extra krachtdadig maken en het autoconcern voortvarend in de voor hem gewenste richting op duwen: elektrificatie. Müller was daar zoals gezegd minder mee bezig. Die voorzag zoals gezegd een renaissance van de dieselmotor. Overigens is bij branche/landgenoot Daimler de leiding van het concern én de personenwagendivisie ook in handen van één en dezelfde man: Dieter Zetsche. Het feit dat deze premiumspeler op de automarkt aartsrivaal BMW in het defensief heeft weten te drukken, zal in Wolfsburg zeker tot de verbeelding spreken.
Tegelijkertijd met de troonwisseling wordt het Volkswagen concern opgesplitst in een aantal nieuwe divisies die meer autonomie krijgen, waarbij de personenwagenmerken worden verdeeld over de groepen ‘Volume’, ‘Premium’ en ‘Super Premium’. De Raad van Toezicht was namelijk ook ontevreden over hoe Müller de reorganisatie van de merkenportefeuille aanpakte. Of beter gezegd: ‘niet aanpakte’. Hij nam in 2015 de leiding over van Martin Winterkorn bij Volkswagen toen het bedrijf in een volle crisis door de sjoemeldiesel affaire verkeerde, maar betaalt nu de prijs voor de inertie bij de transformatie van het concern. Volkswagen neemt nu Seat en Skoda onder zijn hoede, terwijl Oliver Blume namens Porsche de leiding krijgt in de Super Premium divisie en daarbij de regie neemt over Bentley, Bugatti en Lamborghini. Audi vormt in zijn eentje de Premium divisie. Dat dit door Rupert Stadler geleide merk geen ‘dochters’ in zijn portefeuille krijgt, kan beschouwd worden als gezichtsverlies.
Nu krijgt dus iemand het stuur in handen die de reputatie heeft van aanpakken te weten. Diess (59) moet het toekomstplan van Volkswagen, Strategy 2025, dat gebaseerd is op een minder vervuilende mobiliteit, in goede banen leiden. Hij studeerde aan de technische universiteit van München en haalde een diploma werktuigbouwkunde. Diess heeft de Oostenrijkse nationaliteit en begon zijn carrière bij Bosch en ging daarna aan de slag bij BMW. Hij werd er directeur van de fabrieken in Birmingham en Oxford. Hij was de stuwende kracht achter de eerste generatie elektrische modellen van BMW. Bij de i3 kwamen de verkopen aanvankelijk weliswaar aarzelend op gang, maar nu heeft de autofabrikant uit München met name vanuit PR oogpunt goud in handen. Diess is er voorstander van dat Volkswagen zijn eigen lithium/ion batterijen gaat produceren.
Volkswagen hoopt met zijn nieuwe topman beter te kunnen aanhaken bij alle nieuwe technologische ontwikkelingen in de autosector en tegelijk zijn imago verder op te vijzelen. Diess zegt er zelf over: "Het is van vitaal belang voor Volkswagen om de vaart erin te zetten en een niet te missen voet aan de grond te krijgen op het gebied van elektrische mobiliteit, digitalisering van auto’s en transport en andere nieuwe mobiliteitsdiensten". De voorgenomen reorganisatie bij Volkswagen moet van hem sneller tot uitvoering worden gebracht. Volgens Diess is de Duitse automaker gebaat bij het sneller nemen van beslissingen nu de autosector "seismische veranderingen" ondergaat.
Uitdagingen waar Volkswagen voor staat zijn het inpassen van onder meer elektrisch rijden en andere nieuwe technologieën zoals autonoom rijden en diensten die het delen van het autobezit aanmoedigen, die de sector momenteel overspoelen. Daarnaast kampt het bedrijf met de naweeën van het dieselschandaal. Diess zegt een compactere structuur na te streven. Daarbij wordt van alle bedrijfsonderdelen afzonderlijk bekeken of ze nog moeten worden behouden. Volkswagen heeft plannen om zijn vrachtwagen & busdivisie zelfstandig naar de beurs te brengen. Diess benadrukt dat welke stap het bedrijf ook neemt, de controle over de divisie niet uit handen wordt gegeven.
Bron: Autointernationaal
