Oorspronkelijk zou hij begin volgend jaar starten, maar Nissan Motor Company heeft besloten dat de nieuwe chef Makoto Uchida al in december met zijn nieuwe team van start gaat. Hij moet de geteisterde Nissan-organisatie zo snel mogelijk weer op de rails krijgen, vertrouwen herstellen en vooral ook de negatieve spiraal in de markt doorbreken. Nissan snijdt wereldwijd ruim 12 duizend banen weg, vooral ook omdat het Japanse concern zijn winsten in het lopende fiscale jaar met bijna de helft zag inzakken. Het is op weg naar het slechtste resultaat in meer dan een decennium.

Tijdens een aantal van onze meetings met Nissan-management rondom de Tokyo Motor Show werd duidelijk dat inmiddels heel breed een ‘prestatieherstel’ plan is ingezet. In computertermen bijna letterlijk een druk op de control-alt-delete knoppen: controle terugkrijgen, alternatieven aanbieden en kosten snijden waar mogelijk. Zo laat Nissan de door Ghosn juist vurig nagestreefde groeikoers in meerdere markten los. Denk aan de USA en met name ook in de nieuwe, opkomende markten. “De lat ligt te hoog, de aantallen zijn te ambitieus en het is vooral te kostbaar allemaal,” noteren we op de tentoonstellingsvloer in Tokyo. “Ghosn wilde zijn verkoopdoelstellingen halen, wat het ook kostte. In de fleet- en huurautomarkt werden auto’s zowat weggegeven,” vertelt een direct betrokkene aan Reuters nieuwsmedia. “Daar zijn we mee gestopt.”

Slanker en fitter

De Japanners willen slanker en fitter zijn. Anders gezegd: de dramatische winstdaling keren en de trend weer omhoog buigen. Zoals in het Tokyo Motor Show-verslag elders in deze uitgave al wordt aangestipt, speelt versnelde innovatie en een driesporenbeleid in de elektrificatie in Europa een sleutelrol. Waarbij de e-Power hybride een nieuwe troefkaart voor Europa is. Wat tijdens presentaties in het ontwikkelingscentrum overigens ook opviel is dat de ‘grijze’ autokoper nadrukkelijk als belangrijke doelgroep voor nieuwe technologie wordt genoemd. Gebeurt zelden in de autowereld.

Als onderdeel van de comeback, melden diverse bronnen, lijkt Nissan Motor zelfs zijn door Ghosn nieuw leven ingeblazen ‘oermerk’ Datsun weer te willen schrappen. Het blijkt vaak slecht te werken om twee volumemerken naast elkaar te laten bestaan. Ook worden volgens dezelfde bronnen mondiaal meerdere productielocaties gesloten – in de USA, Indonesië en India is dat al begonnen – en stopt Nissan met een aantal modellen die niet aan de winst bijdragen. Alleen China blijft daarbij naar verluidt buiten schot.

Het nieuwe management wil bovendien een streep zetten onder de clashes met alliantiepartner en (43 procent) aandeelhouder Renault. Ook in Frankrijk is daarom in de slipstream van Uchida een nieuwe topman aangesteld. Het duidt allemaal op een herstart van Nissan én een herstart van de moeizame samenwerking met Renault. Nissan Motor marketingtopman Roel de Vries: “Het is cruciaal dat de invulling van de nieuwe structuur de goedkeuring draagt van de partners. Nu er niet langer iemand boven zweeft, kunnen we een eigen koers varen.” Nissan stelde Ashwani Gupta aan als COO. Veelzeggend als je weet dat hij een transfer maakt van dezelfde positie bij Mitsubishi en voorheen bij Renault actief was. Een ‘remainer’ voor de alliantie zogezegd.

Stof neergedaald

Bij bezoeken aan een viertal belangrijke Nissan-locaties in Japan krijg je de indruk dat headquarters bijna letterlijk herboren aanvoelt. Tijdens een bezoek aan het hoofdkantoor en diverse design- en ontwikkelingsafdelingen maken topmanagers alom een opgeluchte indruk. Een van de managers omschrijft het verleden iets minder diplomatiek – anoniem graag – en spreekt van een ‘bevrijding’ van de autoritaire stijl van leiding geven en de ‘priemende blikken’ van Ghosn.

De nieuwe CEO Uchida liet zich tijdens een persconferentie van het Formule-e raceteam in Yokohama al even aan ‘ons’ zien. De symboliek is duidelijk: het is menens en het nieuwe Nissan staat in de steigers. Hij was tot nu toe verantwoordelijk voor de samenwerkingsactiviteiten in China, kent de uit Japans perspectief gezien ‘overzeese markten’ goed en zegt ‘onmiddellijk te beginnen om de business weer op gang te brengen en de company te revitaliseren.’

In de ontwikkelingsafdeling merk je intussen dat de zwaar verstoorde synergie tussen Nissan, Renault en Mitsubishi kennelijk ook weer op stoom komt. Er wordt gesproken over gezamenlijke hardware en dito infotainment-, software- en cloudsystemen. Zo krijgt de nieuwe Ariya elektrische SUV zo te horen het gezamenlijk alliantieplatform voor de elektrische modellen mee.
Beide merken zetten in op een intelligente twee-richtingen uitwisseling van energie tussen hun auto’s en het netwerk, huizen en kantoren. In de Nissan R&D-afdeling weet men opvallend genoeg alles van pilotprojecten als dat van de wijk Lombok, in Utrecht. Ze zien Nederland als zeer innovatief op dat vlak.

EV en e-Power

Wat deed Nissan besluiten om ‘ons’ zelfs tot in de advanced designafdeling rond te laten kijken? Al was dat wel na inlevering van camera’s en blocnotes? Mondiaal merk- en marketing topman de Vries glimlachend: “Misschien omdat het in ons DNA zit om te doen wat anderen niet durven. Getuige ook onze stap om met de Leaf nieuwe wegen in te slaan, zodat we nu een voorsprong hebben. We willen met deze bezoeken vertrouwen wekken dat ons verhaal substantie heeft.” De lat ligt inderdaad aardig hoog. “In 2022 willen we acht nieuwe EV-modellen in het aanbod hebben en een miljoen elektrische auto’s per jaar leveren. De nieuwe e-Power aandrijving speelt daarbij als alternatief een heel belangrijke rol. In Japan is het al een succesverhaal. In Europa zullen EV, die nieuwe e-Power hybrides en plug-ins dan al samen de helft van de verkopen voor hun rekening nemen.”

De e-Power versies zijn kennelijk een sleuteltechniek voor Nissan. Ze worden voor een deel met techniek van de EV’s gebouwd, maar hebben een driecilinder ‘energie-generator’ onder de motorkap. Plus een kleine lithium-accu in plaats van de grote uit de EV. In de R&D-afdeling nemen ze stappen, want tijdens technische workshops zien we een nieuwe generatie van die driecilinder. Variabele compressie, armmengseltechniek en hitterecuperatie moeten die een uitzonderlijk hoog rendement geven. Daarmee zou Nissan een belangwekkend alternatief voor de EV in huis krijgen. Zonder de ‘hoofdpijn’ van een kostbaar en in de wereldmarkt de komende jaren wellicht ook moeizaam leverbaar batterijpakket.