Er is zo langzamerhand een aardig draagvlak ontstaan voor een totaal nieuwe aanpak van autobelasting in Nederland. Met het beoogde systeem van kilometerheffing, of zoals men het in Den Haag wat wolliger omschrijft, de kilometerbeprijzing, sla je meer vliegen in één klap. Je kunt het gedrag van de automobilist beïnvloeden door bepaalde

ritten heel direct in de portemonnee voelbaar te maken. Bovendien kunnen klassieke Nederlandse aanschafbelastingen zoals bpm worden afgeschaft in ruil voor een systeem waarbij je niet voor de koop maar juist voor het gebruik van de auto betaalt. Bovendien kun je het rijden buiten filetijd of bijvoorbeeld het gebruik van een milieuvriendelijk

type auto belonen met een lager tarief en biedt een dergelijk systeem nog andere maatwerkmogelijkheden.

 

Tussen vier en tien cent

Een modern systeem zou ook heel goed in staat zijn om het rijden met grote auto's of diesels zonder roetfilter in stadscentra te ontmoedigen. Hoe dan ook: de tijd staat niet stil. Dit in tegenstelling tot het vertrouwen in de techniek van onze volksvertegenwoordigers. Zo sprak CDA-er Ger Koopmans eerder deze maand grote twijfels uit over de vraag of ‘we' er technisch gesproken wel klaar voor zijn. Zijn timing was een tikje ongelukkig want één dag later was de economische pers en een enkele mobiliteitsjournalist op een steenworp afstand van het Binnenhof te gast bij

Siemens om live kennis te maken met een werkend systeem. Sterker nog: drie verschillende systemen. Behalve kastjes zoals die in Duitsland en Azië worden toegepast, bleek zelfs een eenvoudig mobiel telefoontje feilloos in staat om de door ons gereden ‘wegblokken' te registreren en daar een prijskaartje aan te hangen. Voor de demonstratie werd overigens uitgegaan van een range tussen vier en tien cent per kilometer.

 

Prijsprikkel

Specialist Bart Vuijk van Siemens: "Dat een dergelijk systeem technisch geen probleem hoeft te zijn, ligt voor de hand. Maar het werkt ook in andere opzichten. We zijn al bij diverse projecten betrokken. Zo is er in Seattle een pilot van negen maanden geweest, met vierhonderdvijftig deelnemers. Die kregen een soort mobiliteitsbudget en mochten de rest houden als ze het bedrag niet helemaal gebruikten. Je zag meteen dat ze andere routes begonnen te zoeken en bijvoorbeeld na filetijd van huis gingen. De prijsprikkel werkt dus." Bij het gedemonstreerde voorbeeldsysteem kiest Siemens voor beproefde GPS-lokalisering zoals wordt gebruikt bij satellietnavigatie. Bij pilot-projecten in onder andere London bewees de techniek met een zeer geringe afwijking te werken. Vuijk: "Een kleine afwijking is geen probleem want je kunt net als bij snelheidsmeting een kleine drempel toepassen zodat men nooit te veel betaalt. De nauwkeurige werking heeft onder andere te maken met een zelf ontwikkeld algoritme in de software. Zelfs wanneer het satellietsignaal tussen hoge gebouwen regelmatig wegvalt, heeft de techniek voldoende aan enkele meetpunten op de route om exact de afstand te registreren. Waar je bent geweest en wanneer. We kiezen GPS omdat snelle invoering wenselijk is, maar er zijn alternatieven. Wanneer de veel preciezer werkende Europese Galileosatellieten eenmaal in de lucht zijn, kan dat systeem worden gebruikt. Er zijn al chips beschikbaar die beide satellietsystemen kunnen herkennen."

 

Geen probleem

De boodschap is glashelder: technisch hoeft invoering van kilometerbeprijzing geen probleem te zijn. Vuijk: "Wanneer het licht op groen gaat, kan het binnen twee tot drie jaar werken. Binnen de geraamde kosten van 2,2 miljard euro. De kosten van exploitatie liggen rond de vierhonderd miljoen euro per jaar, dat is ongeveer vijf procent van de inkomsten. En dat kan minder zijn als je het efficiënt aanpakt. Dan denken we aan aspecten als het gebruik van bestaande GPS-technologie, de keuze voor één grote partij die de regie voert en natuurlijk landelijke invoering." Marco Jungbeker van Siemens: "De coalitie zegt kilometerbeprijzing nog in deze kabinetsperiode te willen invoeren. Dat zou wel betekenen dat het ministerie nog dit jaar moet beginnen de wetgeving aan te passen. De wegenbelasting moet immers worden omgevormd naar een gebruiksheffi ng. We zouden adviseren de aanbesteding van het project begin volgend jaar te starten. Dan kun je het pakweg in de herfst van volgend jaar toewijzen. Als dat lukt, kun je binnen drie jaar kunt implementeren."

 

Specialist Bert Vuijk Van Siemens kijkt ook door de bril die zijn bedrijf als partner van veel automerken op heeft: "We verwachten dat de automerken de apparatuur gaan integreren zodat er geen kastje meer nodig is. Je ziet de afstand of de kosten – dat is een politieke keuze – gewoon in je meterpaneel. Overigens opent het systeem allerlei extra mogelijkheden. Als een auto toch al GPS heeft en permanent via een telefoonlijn in contact staat met de computer die alle kilometerinformatie verwerkt, kun je ook aan een SOSfunctie denken waarbij hulpdiensten de locatie van de auto zien. Het opent ook geweldige mogelijkheden om de verkeersstroom beter te regelen. De bewegingen zijn immers zichtbaar te maken. Je kunt bijvoorbeeld ook interessante toepassingen voor leasemaatschappijen bedenken. Uiteraard zit er aan veel van die toepassingen een privacy aspect, maar dat is wederom een politieke keuze."

 

 

RAI-Bovag: ‘Gebrek aan regie en voortvarendheid'

RAI-woordvoerder Cees Boutens onderstreept dat ook RAI en Bovag hun vraagtekens zetten bij de voortgang. "Er is een constant draagvlak voor het ‘Plan Nouwen', dus voor anders te gaan betalen voor mobiliteit. Ook wij staat daar achter. Maar zo langzamerhand raken we bezorgd over de wijze waarop de regie op het hele project wordt gevoerd. En het gebrek aan voortvarendheid. Je kunt alleen maar hopen dat de periode van honderd

dagen van het kabinet voor inspiratie heeft gezorgd. De recente demonstratie van Siemens geeft overigens aan dat je voor het onderdeel techniek in elk geval niet bang hoeft te zijn. Feitelijk is het fantastisch dat die laten zien dat dát in ieder geval geen excuus kan zijn." Ook de autowereld dringt aan op actie. Boutens: "Om de overgang van bijvoorbeeld de bpm zonder grote klap te laten verlopen, zou je die in een jaar of acht moeten uitfaseren. Er zullen echt snel stappen moeten worden gezet. Wetgeving aanpassen en per 1 januari al een achtste deel van de bpm wegknippen. Je zult nu eenmaal een vluchtheuvel moeten creëren om te kunnen oversteken. Dat is een integraal onderdeel van de omschakeling van aanschafbelasting naar een gebruiksbelasting."