Het landelijk onderzoek is opgezet door Lease Consult in samenwerking met de nieuwe online vaktitel Trendsinautoleasing.nl. Roel Hindriks van Lease Consult schetst zijn motieven om dit onderzoek te starten. "Van werkgevers mag verwacht dat zij zich goed inlezen voordat ze een contract aangaan voor een complexe dienst zoals leasing. En dan nog doen zich vaak kwesties voor die alleen maar aantonen hoe complex het eigenlijk is. Geleverde diensten lopen vaak niet parallel met de verwachtingen. Nu private lease als nieuwe groeimarkt wordt ontdekt, komt deze complexe dienstverlening zonder enig kader op de particulieren af. De wet geeft alleen duidelijk richting aan kredieten, maar niet aan het huren van roerende zaken waaronder private lease valt."
Het lastige van dit onderzoek betrof de definitie van private lease, want die is er eigenlijk niet. In de markt wordt er soms gesproken over private lease terwijl het eigenlijk een vorm van huurkoop is. Dan wordt er getoetst bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) en zijn de strikte wettelijke regels van toepassing. Bij huren is dat niet het geval, dan mag er zelfs niet getoetst worden bij het BKR. Maar sommige aanbieders melden dat wel op hun websites.

Onthutsend

Volgens Hindriks moet private lease vooral een operationele service zijn. Dus een service waarbij de klant geen omkijken heeft naar zaken als wegenbelasting, verzekering, onderhoud en reparatie. "Het merendeel van de aanbieders biedt een operationeel contract, zo blijkt uit het onderzoek. Dat pakt positiever uit dan ik had verwacht."
Daarentegen zijn de verschillen in de dienstverlening nog groter dan Hindriks in eerste instantie al dacht. "Ronduit onthutsend vind ik de aanbieder die niet de mogelijkheid benut om op btw te besparen. Bij operationele leasing hoeft geen btw berekend te worden over het bpm-gedeelte in het leasecontract. Dat gebeurt dus wel. De lessor behaalt daaruit geen voordeel, maar men vindt het blijkbaar administratief niet de moeite waard de mogelijkheid van kostenbesparing te benutten. Of men is natuurlijk niet goed op de hoogte van de mogelijkheid."

Met particulieren te maken

Tot er geen heldere definitie bestaat van Private Leasing, moeten leasemaatschappijen en andere aanbieders van dergelijke producten zich goed realiseren dat ze met particulieren te maken hebben, particulieren die doorgaans impulsieve beslissingen nemen. Bovendien is er vaak een inruiler die men kwijt wil. Gemiddeld rijdt de particulier minder kilometers per jaar dan de zakelijke gebruiker. En misschien wel het grootste verschil met zakelijke klanten is dat particulieren geen btw kunnen verrekenen. Hindriks pleit ervoor dat aanbieders enkele standaardzaken opnemen in hun product. Zoals twaalfduizend kilometer per jaar en helder omschrijven (ook in de brochures en websites) wat de meerkilometers kosten. "ROB, verzekeringen en wegenbelasting (houderschapsbelasting) moeten er ook standaard in. Zo niet, noem het dan geen private lease. En als er eigenlijk sprake is van huurkoop, noem het dan ook huurkoop."

Mobiliteitsbudgetten en deelauto’s

Overigens is Lease Consult zeker niet tegen het inzetten van private lease, ook niet als oplossing voor zakelijke mobiliteit. Enkele aanbieders die ‘zakelijke aanbiedingen’ hebben, melden dat prominent in hun marketing, zoals XL Lease (zie kader). Hindriks: "Private lease ondersteunt de sterk opkomende gedachte van mobiliteitsbudgetten en deelauto’s. Die laatste ontwikkeling wordt weer gevoed door de wens van bedrijven om het aantal auto’s van de zaak te verminderen. Kortom, private lease kan extra flexibilsering brengen in het wagenparkbeheer."
De belangrijkste conclusie van het onderzoek, waarbij deelnemers een vijftiental vragen beantwoordden, is het grote verschil in dienstverlening.  Bij dertig procent zijn reparatie, onderhoud en banden niet inbegrepen, bij 38 procent is er geen vervangende auto, bij vijftien procent is er geen WA + Casco inbegrepen en zelfs bij bijna zeventig procent geen inzittendenverzekering. "Opvallend is ook dat bijna niemand een brandstofpas aanbiedt. Blijkbaar ziet men daar geen heil in", constateert Hindriks.

Onervaren doelgroep

Opmerkelijk is ook het verschil in standaard kilometers, vooral hoe men er mee omgaat als er meer of minder wordt gereden dan vooraf is bepaald. Een derde van de respondenten doet geen hercalculaties maar verrekent meerkilometers tegen een vooraf opgegeven kilometerprijs. De overige bedrijven passen hercalculaties toe bij ofwel vijf, tien of vijftien procent afwijking in jaarkilometrage. Ook de voortijdige beëindigingskosten lopen uiteen, van 25 procent van de resterende termijnen tot en met 75 procent van de termijnen. In één geval wordt het zelfs niet vooraf gedefinieerd. Een tweetal bedrijven berekent het verschil tussen boekwaarde en opbrengst bij verkoop (handelswaarde) plus administratiekosten.
Volgens Hindriks zijn de verschillen in dienstverlening heel wezenlijk. Vooral of er nu wel of niet onderhoud en reparatie zijn inbegrepen. Maar ook wat betreft verzekeringen en wagenbelasting. En last but not least: hoelang is het genoemde bedrag te betalen en hoeveel kilometers mogen jaarlijks worden gereden? "Kortom: de juridisch en op leasegebied beslist onervaren doelgroep van particulieren wordt overstelpt met aanlokkelijke teksten zonder voldoende gewezen te worden op de belangrijkste aspecten. Daarmee begeven zich heel wat bedrijven op glad ijs. Daarom is mijn signaal richting de branche: voorkom gedonder en een groot afbreukrisico en kom tot een meer standaard product."

Meer cijfers en conclusies op http://www.trendsinautoleasing.nl/

[kader] Private lease als onderdeel van het leaseportfolio

Een leasemaatschappij die private lease ook als oplossing aanprijst voor zakelijke mobiliteit, is de universele leasemaatschappij XL Lease uit Apeldoorn, onderdeel van de Autohaas Groep. Maar we moeten de activiteit volgens directeur Frank van Klink vooral zien als onderdeel van een uitdijend leaseportfolio. "Leasing is tegenwoordig geen standaardproduct meer. Je moet, als je met een fleetowner of wagenparkbeheerder aan tafel zit, meerdere opties kunnen aanbieden. Ieder onderdeel kan in sommige situaties de betere, goedkopere optie zijn".

Van Klink noemt private lease zeker geen hype. XL Lease is er in 2011 mee begonnen maar voor die tijd stond het ook al op de agenda van menig leasemaatschappij. Is het daarmee inmiddels een lucratief product? Van Klink: "Hoewel we het als een volwaardig product zien – en het ook op die manier in de markt zetten – is het zeker geen volumeproduct. Voor zzp’ers kan het interessant zijn om privé een auto te leasen om niet de zaak te belasten met autokosten. Of er is in het huishouden al een auto van de zaak waarvoor bijtelling wordt betaald. Soms krijgen we ook mensen binnen die van hun baas een mobiliteitsbudget krijgen en het verder zelf moeten uitzoeken. Het is allemaal erg afhankelijk van de individuele situatie van de betreffende klant.

Echt operationeel

XL Lease biedt een écht operationeel privéleasecontract aan. De klant wordt altijd van tevoren gewaarschuwd dat hij wel degelijk een langlopende verplichting aangaat, in de regel drie jaar. Ook al kan private lease worden ingezet om zakelijke mobiliteit vorm te geven, het is niet zomaar zakelijke lease in een ander jasje stoppen, waarschuwt Van Klink. "Een particuliere klant is een heel andere dan een zakelijke. Je moet je beleid en je toetsing goed op orde hebben. We bieden ook maar twee modellen aan in ons privéleaseproduct, alle twee uit de eigen groep. Auto’s die op voorraad zijn en we prima kunnen berekenen. Wat wel opvalt, is dat mensen heel nieuwsgierig zijn naar privéleaseauto’s. Alleen dat al maakt het voor ons interessant want we komen met heel wat nieuwe potentiële klanten in gesprek."

Leasevisie: tijdsgeest klaar voor private lease

Al is de branche al ruim vijftien jaar bezig om private lease vorm te geven. Peter Visser, directeur van LeaseVisie acht de tijd er nu rijp voor. Het potentieel is enorm: als maar een derde deel van alle acht miljoen autobezitters er heil in ziet, dan is de vijver enorm. Volgens Visser zorgt de tijdsgeest ervoor dat leasing geen eng begrip meer is voor mensen. Bovendien past het in de trend dat er meer aandacht is voor gebruik van de auto dan voor bezit. "De emotie rondom de auto is aan het afvlakken. Er is meer ruimte voor ratio, ofwel voor de kosten. Dan komt leasing meer in beeld omdat mensen beseffen dat leasing in veel gevallen niet duurder uitpakt dan zelf een auto kopen."
Ook voor zakelijke klanten ziet Visser in private lease een goede oplossing. LeaseVisie is momenteel gezamenlijk met automotive fiscalisten druk in de weer met het ontwikkelen van rekenmodellen waarmee werkgevers een vergelijking krijgen voorgeschoteld tussen het laten rijden van hun mensen tegen een kilometervergoeding en de kosten van private lease. "Het wordt een model waarbij de kosten van een auto gedeeld kunnen worden tussen werkgever en werknemer. Eventueel zouden de auto’s kunnen worden voorzien van reclame van het eigen bedrijf. Voor beide partijen kunnen de rekensommen gunstig uitvallen. Een werkgever zou de optie zelfs kunnen meenemen bij salarisonderhandelingen."

Transparantie moet

Maar private lease moet vooral een helder, transparant product zijn, benadrukt Visser. Sinds december 2013 biedt LeaseVisie private lease aan nadat een jurist het product grondig heeft bestudeerd. Want er zijn nogal de nodige restricties, zo moet men verre blijven van financieringen en verzekeringen. Daar is geen vergunning voor. Bij LeaseVisie is private lease dan ook een operationeel leaseproduct, en er is maar één variant. Hercalculaties en andere kleinelettertjeszaken zijn uitgesloten. "We hebben een vast aanbod van auto’s die tegen twaalfduizend kilometer drie jaar lang zijn te leasen. Daarin zijn we volstrekt helder." (door Bart Luteijn)
VNA sluit keurmerk niet uit

Bij de Vereniging Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA) in Bunnik zien ze ook de toenemende interesse in private lease. Directeur Renate Hemerik juicht nieuwe initiatieven die haar leden ontplooien toe. Zo sluit privé-lease aan op flexibilisering in mobiliteit, zoals het product deelauto en mobiliteitsbudgetten. Ze herkent dan ook de oproep van Hindriks van Lease Consult. De VNA is zich ook bewust van haar rol in deze, benadrukt Hemerik. "Onze leden zijn professionele aanbieders van het leaseproduct en zullen als geen ander in staat zijn om dit product op de juiste wijze aan de consument aan te bieden. Maar wat de rest van de markt doet, hebben we natuurlijk geen grip op. Maar, als branchevereniging voelen we zeker de verantwoordelijk om te zorgen voor de definiëring en kaders."  Zelfs gedragsrichtlijnen of een keurmerk sluit Hemerik niet uit. "Private lease speelt in op de mobiliteitsbehoefte van de consument en als we dat met de juiste kaders doen, dan kunnen ook zij gaan genieten van de voordelen die autoleasing biedt."