In november 2014 zei minister-president Manual Valls van Frankrijk dat de stimulering van dieselmotoren ‘een fout’ is geweest en in december zei de burgemeester van Parijs, Anne Hidalgo, dat de stad vanaf 2020 diesels uit de stad gaat weren. Deze mededelingen geven aan dat er een verschuiving plaatsvindt in het Europese debat inzake vervuiling als gevolg van auto’s. Sinds een jaar of tien hebben beleidsmakers zich gericht op reductie van CO2-uitstoot en daarom is er veel geïnvesteerd in diesels omdat die zuinig zijn en bijgevolg een lagere CO2-uitstoot hebben dan vergelijkbare benzinemotoren. Maar nu verschuift de aandacht zich naar luchtkwaliteit en dat roept veel vragen op over de geschiktheid van de dieselmotor vanwege hun uitstoot aan NOx en roet.
Heel lang heeft men diesel gezien als een schone brandstof maar die gedachte wordt een beetje sleets, vindt analist Stuart Pearson van Exane BNP Paribas in The Financial Times. Steden staan onder druk van de Europese Commissie om de luchtvervuiling in hun stad tegen te gaan. En studies van de International Council on Clean Transportation en van King’s College, onderdeel van de University of London, hebben aandacht gevraagd voor de mate van vervuiling door dieselmotoren en hebben de diesel verantwoordelijk gemaakt voor zestig duizend doden per jaar in het Verenigd Koninkrijk. De stad Londen heeft beloofd dat men naar aanleiding van deze feiten zal handelen met onder meer plannen voor een ultra low emission-zone en de beroemde congestion charge zou voor oudere diesel bijna worden verdubbeld tegen het einde van dit decennium en men denkt aan parkeertarieven voor de meest vervuilende auto’s om de mensen te stimuleren geen diesel te kiezen. Ook in Noorwegen zijn steden die soortgelijke maatregelen overwegen.
Deze ontwikkeling in Europa veroorzaakt grote problemen voor de grootste autofabrikanten, inclusief de twee Franse bedrijven Renault en PSA (waarvan de Franse staat aandeelhouder is) en de grote Duitse fabrikanten. Volgens onderzoek van Exane hebben BMW en Daimler de grootste problemen omdat hun vloot in Europa voor 81 resp. 71 procent is uitgerust met dieselmotoren. Volvo scoort nóg hoger met negentig procent. Berijders vinden de zuinigheid en het karakter van dieselmotoren plezierig, met name het hoge koppel is fijn in de stad. Bovendien is in veel Europese landen de diesel goedkoper dan benzine.
Uitfaseren
Autofabrikanten zullen huiverig zijn voor het uitfaseren van de diesel omdat daarmee het probleem van het behalen van de CO2-target aan het eind van dit decennium alleen maar groter wordt. Het zal een veel krachtdadiger aanpak nodig maken van de markt van hybride en elektrische auto’s. "Dit is een zorg voor de Europese industrie", aldus marketingbaas Ian Robertson van BMW. "Onze stelling is: ga geen targets stellen voordat er zicht is op wat er industrieel en maatschappelijk mogelijk is. In Parijs rijdt negentig procent van de auto’s op diesel. Daar zou dus nogal een verschuiving nodig zijn."
Verkeerde technologie
In Europa is de dieselmotor belangrijk maar in Japan en de VS is dat veel minder het geval. "Tenzij de dieselmarkt op de hele wereld gaat aanslaan, en dat lijkt in toenemende mate onwaarschijnlijk, wedden de Europese fabrikanten op de verkeerde technologie", denkt Greg Archer, clean vehicles manager at Transport & Environment, de in Brussel gestationeerde denktank. Hij vindt ook dat de vermeende CO2-voordelen worden overschat als er rekening wordt gehouden met de hele keten (well-to-wheel). Het kost meer energie om diesel te raffineren en de auto’s met dieselmotoren zijn over het algemeen zwaarder. "Als je hier allemaal rekening mee houdt, zul je zien dat diesels geen lagere CO2-uitstoot hebben dan benzine-auto’s. Ze zijn alleen zuiniger in de auto", aldus Archer.
