Dagvoorzitter Ton Mertens, fiscalist van Loyens & Loeff, gaf als aftrap dat de VNF als eerste partij de moed toont om de discussie over het heffen van belastingen op mobiliteit open te breken. Want het systeem is door alle ontwikkelingen aan herziening toe. Iets wat treffend werd geïllustreerd door mobiliteitshistoricus Vincent van der Vinne. Hij schetste een helder beeld hoe Nederland de afgelopen eeuw met autobelastingen & accijnzen is omgegaan. Het huidige stelsel dateert alweer van 69 jaar geleden.
Martin Lans, VNF-voorzitter, benadrukt dat het bij de plannen vooral om de grote lijnen gaat. Details zullen later moeten worden ingevuld. Een nieuw systeem zou vooral simpel en eenvoudig moeten zijn. "Vooral geen toeters en bellen en systemen die miljarden aan investeringen kosten en jaarlijks ook nog eens honderden miljoenen euro’s nodig hebben om uiteindelijk hetzelfde bedrag aan belastingen te innen wat nu ook binnenkomt." Lans refereert hierbij aan de gesneuvelde plannen van de kilometerheffing.
De huidige belastinginkomsten (veertien miljard euro) zijn de basis voor het VNF-plan. De bpm wordt over een periode van vijftien jaar afgeschaft, net als de provinciale opcenten. De accijnzen worden gefaseerd verhoogd, bijvoorbeeld met anderhalve cent per jaar. Ter illustratie: vijf cent verhoging levert de schatkist zevenhonderd miljoen euro op. De accijnzen op alle brandstoffen moeten hetzelfde en uiteindelijk ook binnen Europa op elkaar worden afgestemd. Daarnaast moet er ook belasting worden geheven op elektrische auto’s. "Uiteindelijk zal met dit plan 85 procent van de autokosten afhankelijk zijn van hoeveel iemand rijdt. Een eerlijk systeem dus", denkt Lans.
De verschillende partijen hadden er zo hun eigen visie op. De VVD is faliekant tegen de kilometerheffing. De partij wil eerst de files oplossen door het aanleggen van wegen en dan ‘misschien’ een stelselwijziging overwegen. De PvdA staat nog helemaal achter het oorspronkelijke kilometerplan. Verplichte plaats- en tijdverantwoording is geen belemmering voor de PvdA, ook niet de investering van vier miljard euro. Rai Vereniging staat eveneens achter het oorspronkelijke plan, want het zou de files bestrijden. Dit ondanks de onderzoeken die nu juist aangeven dat dit plan de files niet zal verminderen, zo benadrukt Lans. "Daarom is het gissen naar de werkelijke reden waarom zij voorstander zijn".
ANWB keurt inmiddels de totale systematiek zoals die is bedacht af. Als enige durft de bond het beestje bij de naam te noemen: het huidige stelsel zal op korte termijn niet meer de verwachte belastingopbrengst leveren. Er moet dus een andere stelsel gevonden worden. VNF betreurt het echter dat daarbij wordt gekeken naar zogenaamde ‘slimme kilometertellers’, zoals Ferry Smit van de ANWB gisteren opperde.
Martin Lans na afloop van de bijeenkomst: "Als VNF hebben we gedurfd buiten de eigen belangen te denken. Om een aanzet te geven tot verandering en modernisering van de belastingheffing en toch een prijsprikkel in stand te houden zoals in de plannen van demissionair minister Eurlings. Waarom zou onze prikkel niet werken en die van Eurlings wel? Wij stellen simpelheid en eenvoud als uitgangspunt. Dan is het jammer dat volgens de partijen ‘Europa’ een onoverkomelijk obstakel vormt. Want het zou onmogelijk zijn de accijnzen op brandstoffen in Europa te harmoniseren. Dat laatste willen we zeker niet op stel en sprong, net als de bpm-afbouw. Maar houdt de gedachtegang simpel, is ons motto. Pas dan is iets nieuws mogelijk en kunnen details worden ingevuld. Het gaat in Brussel toch juist over harmonisatieprocessen? Wij geven graag een vervolg aan de nu gestarte discussie."
Lees in AM nr 10 van 4 juni een uitgebreid verslag van de bijeenkomst.