300 kilometer per uur op waterstof

In minder dan 3 seconden naar de 100 en een topsnelheid van 300 km per uur. Een blik op de specificaties van de Forze IX doet vermoeden dat er minimaal een monsterlijke V8 onder de kap van de sportwagen verborgen ligt. Maar niets is minder waar. De nieuwe supercar van Forze Hydrogen Electric Racing rijdt namelijk op waterstof.

We zijn vandaag te gast op het Circuit van Zandvoort. In tegenstelling tot een normaal raceweekend is het vanmiddag stil op de baan. Is dit de toekomst? “Haha, wel als het aan ons ligt”, vertelt Maxime van Kekem van het team lachend. Vanochtend werd duidelijk dat Honda, leverancier van de motor van Max Verstappen bij Red Bull, zich gaat terugtrekken uit de Formule 1. De Japanse fabrikant wil zich gaan richten op vermindering van de uitstoot en in 2050 volledig klimaatneutraal opereren. Bij Forze Hydrogen Electric Racing zijn ze al sinds 2007 bezig met – lokaal – emissievrij racen. Het team is ontstaan vanuit de TU Delft. In totaal zetten zo’n vijftig studenten zich in om waterstof op de kaart te zetten. “We zijn echt een hechte familie met maar een doel. We willen laten zien wat er allemaal mogelijk is met waterstof. En dat is heel veel!”

De nieuwe Forze IX komt pas volgend jaar, maar zijn voorganger staat al wel klaar in de pitbox. Het is een indrukwekkende bolide met een uiterst krappe cockpit. De sportwagen heeft twee waterstoftanks, eentje naast de coureur en eentje achterin. Goed om in totaal 6 kilo waterstof mee te kunnen nemen. “Deze Forze VIII is een waterstof-elektrische auto. Net als bij een batterij-elektrische auto worden de wielen aangedreven door elektromotoren. Tijdens het rijden wordt de elektriciteit geproduceerd in de brandstofcel door waterstof uit de tank te combineren met zuurstof uit de buitenlucht. De enige uitstoot die hierbij vrijkomt is water. De auto is af te tanken binnen drie minuten.”

Voors en tegens

Dat tanken is echter nog wel een dingetje. Er is op dit moment maar een handjevol tankstations voor waterstof in Nederland. “Er zijn volop plannen voor nieuwe tanklocaties. Die gaan er ook zeker komen. Maar tot die tijd tanken we onze bolide voor een race vol bij het tankstation in Den Haag.” De Forze VIII heeft vervolgens genoeg waterstof aan boord om een race van een uur te kunnen uitrijden. Het is overigens wel meer dan uitrijden, benadrukt Van Kekem. “Vorig jaar augustus wisten we tijdens de Supercar Challenge in Assen als tweede over de finish te komen, in een veld met alleen maar benzinemotoren. Kortom, we gaan echt heel rap.”

Waterstof is een interessante energiedrager die prima geschikt is voor toepassing in auto’s, bussen en trucks. Er is geen lokale vervuiling, geen lawaai en de voertuigen hebben in vergelijking met stekkervoertuigen een royale actieradius. Bovendien neemt het tanken van de brandstof niet langer in beslag dan tanken van andere brandstoffen. Maar het aantal tankstations is nog klein, helemaal in vergelijking met onze oosterburen. Daar staat de teller inmiddels al op 86 locaties. Maar ondertussen zijn er ook in Nederland plannen van veel partijen om een inhaalslag te maken. Voor het einde van 2021 moeten er al meer dan twintig tankstations zijn.

Pioniers

Ook het aantal beschikbare voertuigen is nog niet groot. Hyundai en Toyota waren er al wel vroeg bij. De eerste Hyundai met brandstofceltechnologie, de ix35 FCEV, werd geïntroduceerd in 2012. Toyota kwam in 2014 met de Mirai. Inmiddels hebben beide merken al een opvolger gepresenteerd van hun personenauto’s op waterstof. Afgelopen tijd lag de focus van veel autofabrikanten echter vooral op de ontwikkeling van stekkerauto’s. Wat betreft zwaardere voertuigen op waterstof, zit er ook wel het nodige in het vat. Onder meer voor bussen en trucks biedt waterstof volop mogelijkheden en zijn er de nodige modellen op komst.

Maar het team van Forze Hydrogen Electric Racing wil geen verhalen horen over kip-en-eiproblemen. “We willen vooral nog meer ervaring opdoen met waterstof. De auto perfectioneren, sneller en efficiënter maken. Op het circuit vragen we heel veel van deze techniek. Voortdurend moet de auto op de top van zijn kunnen presteren. Met de opvolger van de Forze VIII die volgend jaar op de baan komt, denken wij nog een flinke stap vooruit te kunnen maken. De topsnelheid wordt verhoogd van 210 naar 300 kilometer per uur, de 100 tikken we in drie in plaats van vier seconden aan en we hebben wel meer dan 800 pk tot onze beschikking. Bovendien heeft de nieuwe sportwagen vierwielaandrijving in plaats van achterwielaandrijving.”

24 uur van Le Mans

Wat is het uiteindelijke doel van Forze Hydrogen Electric Racing? “De heilige graal is toch wel deelname aan de 24 uur van Le Mans. Dat zou echt een bekroning zijn van al het werk.” Veel belangrijker vindt Van Kekem echter het nog prominenter op de kaart zetten van waterstof. “H2 is natuurlijk niet alleen geschikt om op te rijden. Dat maakt het juist zo interessant. We kunnen het opwekken uit groene bronnen, uit zonne- en windenergie. Als we het vervolgens opslaan, kan het voorzien in een groot deel van onze energiebehoefte. We kunnen er bovendien op rijden, vliegen, varen. De mogelijkheden zijn groot. Als we ons steentje bijdragen om de stap naar waterstof te versnellen, dan zijn we geslaagd in onze missie. Want dat is uiteindelijk waarom we dit vooral doen!”

Studententeam

Forze Hydrogen Electric Racing is het studententeam van de Technische Universiteit Delft dat zich volledig heeft gespecialiseerd in waterstof-elektrisch racen. Het team werd al in 2007 opgericht door Edgar van Os en heeft inmiddels in totaal acht waterstofraceauto’s met een brandstofcel ontwikkeld. De kantoren en werkplaats van het team zijn gelegen op de campus van de Technische Universiteit Delft. Het team begon in 2007 met het maken van karts met een waterstof-elektrische aandrijving. Hiermee kwamen ze uit in de Formula Zero-competitie. Na vijf jaar werd de eerste fullsize raceauto gemaakt en weer drie jaar later werd begonnen aan de eerste waterstof-elektrische endurance-auto, de Forze VII. Volgend jaar verschijnt de nieuwste sportwagen, de Forze IX.

Dit artikel verscheen eerder in AM oktober 2020

300 kilometer per uur op waterstof - Automobielmanagement.nl

300 kilometer per uur op waterstof

In minder dan 3 seconden naar de 100 en een topsnelheid van 300 km per uur. Een blik op de specificaties van de Forze IX doet vermoeden dat er minimaal een monsterlijke V8 onder de kap van de sportwagen verborgen ligt. Maar niets is minder waar. De nieuwe supercar van Forze Hydrogen Electric Racing rijdt namelijk op waterstof.

We zijn vandaag te gast op het Circuit van Zandvoort. In tegenstelling tot een normaal raceweekend is het vanmiddag stil op de baan. Is dit de toekomst? “Haha, wel als het aan ons ligt”, vertelt Maxime van Kekem van het team lachend. Vanochtend werd duidelijk dat Honda, leverancier van de motor van Max Verstappen bij Red Bull, zich gaat terugtrekken uit de Formule 1. De Japanse fabrikant wil zich gaan richten op vermindering van de uitstoot en in 2050 volledig klimaatneutraal opereren. Bij Forze Hydrogen Electric Racing zijn ze al sinds 2007 bezig met – lokaal – emissievrij racen. Het team is ontstaan vanuit de TU Delft. In totaal zetten zo’n vijftig studenten zich in om waterstof op de kaart te zetten. “We zijn echt een hechte familie met maar een doel. We willen laten zien wat er allemaal mogelijk is met waterstof. En dat is heel veel!”

De nieuwe Forze IX komt pas volgend jaar, maar zijn voorganger staat al wel klaar in de pitbox. Het is een indrukwekkende bolide met een uiterst krappe cockpit. De sportwagen heeft twee waterstoftanks, eentje naast de coureur en eentje achterin. Goed om in totaal 6 kilo waterstof mee te kunnen nemen. “Deze Forze VIII is een waterstof-elektrische auto. Net als bij een batterij-elektrische auto worden de wielen aangedreven door elektromotoren. Tijdens het rijden wordt de elektriciteit geproduceerd in de brandstofcel door waterstof uit de tank te combineren met zuurstof uit de buitenlucht. De enige uitstoot die hierbij vrijkomt is water. De auto is af te tanken binnen drie minuten.”

Voors en tegens

Dat tanken is echter nog wel een dingetje. Er is op dit moment maar een handjevol tankstations voor waterstof in Nederland. “Er zijn volop plannen voor nieuwe tanklocaties. Die gaan er ook zeker komen. Maar tot die tijd tanken we onze bolide voor een race vol bij het tankstation in Den Haag.” De Forze VIII heeft vervolgens genoeg waterstof aan boord om een race van een uur te kunnen uitrijden. Het is overigens wel meer dan uitrijden, benadrukt Van Kekem. “Vorig jaar augustus wisten we tijdens de Supercar Challenge in Assen als tweede over de finish te komen, in een veld met alleen maar benzinemotoren. Kortom, we gaan echt heel rap.”

Waterstof is een interessante energiedrager die prima geschikt is voor toepassing in auto’s, bussen en trucks. Er is geen lokale vervuiling, geen lawaai en de voertuigen hebben in vergelijking met stekkervoertuigen een royale actieradius. Bovendien neemt het tanken van de brandstof niet langer in beslag dan tanken van andere brandstoffen. Maar het aantal tankstations is nog klein, helemaal in vergelijking met onze oosterburen. Daar staat de teller inmiddels al op 86 locaties. Maar ondertussen zijn er ook in Nederland plannen van veel partijen om een inhaalslag te maken. Voor het einde van 2021 moeten er al meer dan twintig tankstations zijn.

Pioniers

Ook het aantal beschikbare voertuigen is nog niet groot. Hyundai en Toyota waren er al wel vroeg bij. De eerste Hyundai met brandstofceltechnologie, de ix35 FCEV, werd geïntroduceerd in 2012. Toyota kwam in 2014 met de Mirai. Inmiddels hebben beide merken al een opvolger gepresenteerd van hun personenauto’s op waterstof. Afgelopen tijd lag de focus van veel autofabrikanten echter vooral op de ontwikkeling van stekkerauto’s. Wat betreft zwaardere voertuigen op waterstof, zit er ook wel het nodige in het vat. Onder meer voor bussen en trucks biedt waterstof volop mogelijkheden en zijn er de nodige modellen op komst.

Maar het team van Forze Hydrogen Electric Racing wil geen verhalen horen over kip-en-eiproblemen. “We willen vooral nog meer ervaring opdoen met waterstof. De auto perfectioneren, sneller en efficiënter maken. Op het circuit vragen we heel veel van deze techniek. Voortdurend moet de auto op de top van zijn kunnen presteren. Met de opvolger van de Forze VIII die volgend jaar op de baan komt, denken wij nog een flinke stap vooruit te kunnen maken. De topsnelheid wordt verhoogd van 210 naar 300 kilometer per uur, de 100 tikken we in drie in plaats van vier seconden aan en we hebben wel meer dan 800 pk tot onze beschikking. Bovendien heeft de nieuwe sportwagen vierwielaandrijving in plaats van achterwielaandrijving.”

24 uur van Le Mans

Wat is het uiteindelijke doel van Forze Hydrogen Electric Racing? “De heilige graal is toch wel deelname aan de 24 uur van Le Mans. Dat zou echt een bekroning zijn van al het werk.” Veel belangrijker vindt Van Kekem echter het nog prominenter op de kaart zetten van waterstof. “H2 is natuurlijk niet alleen geschikt om op te rijden. Dat maakt het juist zo interessant. We kunnen het opwekken uit groene bronnen, uit zonne- en windenergie. Als we het vervolgens opslaan, kan het voorzien in een groot deel van onze energiebehoefte. We kunnen er bovendien op rijden, vliegen, varen. De mogelijkheden zijn groot. Als we ons steentje bijdragen om de stap naar waterstof te versnellen, dan zijn we geslaagd in onze missie. Want dat is uiteindelijk waarom we dit vooral doen!”

Studententeam

Forze Hydrogen Electric Racing is het studententeam van de Technische Universiteit Delft dat zich volledig heeft gespecialiseerd in waterstof-elektrisch racen. Het team werd al in 2007 opgericht door Edgar van Os en heeft inmiddels in totaal acht waterstofraceauto’s met een brandstofcel ontwikkeld. De kantoren en werkplaats van het team zijn gelegen op de campus van de Technische Universiteit Delft. Het team begon in 2007 met het maken van karts met een waterstof-elektrische aandrijving. Hiermee kwamen ze uit in de Formula Zero-competitie. Na vijf jaar werd de eerste fullsize raceauto gemaakt en weer drie jaar later werd begonnen aan de eerste waterstof-elektrische endurance-auto, de Forze VII. Volgend jaar verschijnt de nieuwste sportwagen, de Forze IX.

Dit artikel verscheen eerder in AM oktober 2020