Een aardig verschil daarbij is dat VW werd ‘gepakt’ in de Verenigde Staten terwijl Renault de autoriteiten uit eigen land op z’n dak heeft.

Dat Renault mogelijk gesjoemeld heeft met de emissietesten of met de resultaten daarvan is eigenlijk al meer dan een jaar bekend. Direct nadat het Amerikaanse schandaal in het vroege najaar van 2015 in de openbaarheid kwam gelastte de Franse regering een reeks eigen onderzoeken naar soortgelijk wangedrag bij autofabrikanten die in haar land actief waren. Eén onderzoek werd toevertrouwd aan de technici maar tegelijk begon de dienst voor de concurrentie en consumentenbescherming DGCCRF eveneens te graven in het gedrag van de autosector. Deze dienst, officieel de Direction Générale de la concurrentie, de la consommation et de la répression des fraudes, kijkt vooral of er sprake is geweest van fraude en of de autobouwer daarmee de klant heeft bedonderd, om het maar duidelijk te zeggen.

Het vervelende voor Renault is dat het zwaar-kritische rapport dat die ‘consumentenwaakhond’ al in november heeft opgesteld, is uitgelekt naar de Franse media. Die publiceert nu het ene na het andere smeuïge verhaal dat Renault niet alleen écht heeft gesjoemeld maar dat zelf al een jaar of 25 heeft gedaan, al staat dat laatste alleen in een getuigeverklaring van een ontslagen autobouwer. De dienst constateert zelf dat een aantal goed-lopende modellen van Renault in de praktijk een veel hogere uitstoot vertonen dan bij de officiële testen en daarmee ook de maxima voor de luchtvervuiling overschrijden. Alles bij elkaar zou dat gaan om 900.000 auto’s, aanzienlijk minder dus dan er bij Volkswagen bij betrokken zijn. "Die gegevens doen het vermoeden rijzen dat er illegale software is geïnstalleerd die het functioneren van de motor bijstellen bij een officiële test," aldus het rapport. Daarmee heeft Renault de consument ook voorgelogen ‘over een belangrijk aspect van de kwalitatieve waarde van haar auto’s’, namelijk de milieugegevens. De onderzoekers spreken van een ‘strategie van fraude’ en vinden die beschuldigingen zo ernstig dat ze het dossier inmiddels hebben overgedragen aan justitie.

Als de instructierechters die het dossier in handen hebben inderdaad besluiten een vervolging in te stellen, dan kan Renault een maximale boete krijgen van tien procent over de gemiddelde omzet van de laatste drie jaar, ofwel 3,58 miljoen euro. Maar daarmee is Renault er, net als Volkswagen, lang niet van af. Een slimme Franse advocaat heeft inmiddels al meer dan 300 Renault-rijders bij elkaar gebracht die het aankoopbedrag van hun auto terug willen eisen. Per geval wordt daarbij een bedrag genoemd van 20.000 euro. Gaat zo’n zaak echt rollen, dan zal het aantal klagers in een land waar Renault één van de meest verkochte merken is ongetwijfeld snel toenemen.

In een eerste officiële reactie stelt Renault dat het kennis heeft genomen van ‘een onevenwichtig artikel in de nationale pers met betrekking tot het dossier emissies’. Het artikel geeft de indruk dat het citeert uit een proces-verbaal van de DGCCRF, stelt het bedrijf daarbij. ‘Renault geeft geen commentaar op een lopend onderzoek, een in zijn aard vertrouwelijke procedure waar de onderneming in dit stadium geen toegang toe heeft. Renault kan daarom ook de waarheid, compleetheid of zwakheid van de informatie in het artikel niet bevestigen." De autogroep voegt er echter wel direct aan toe ‘dat geen enkel onderdeel van ons bedrijf de Europese of nationale regels heeft overtreden en dat er ook geen sprake is geweest van sjoemelsoftware.’

Aan die vage reactie heeft de directeur concurrentiezaken Thierry Bolloré inmiddels een woedend commentaar toegevoegd in een interview met Le Figaro, één van de meest gerespecteerde kranten van Frankrijk. "We zijn geschokt, ontsteld en eerlijk gezegd woedend over de behandeling die men ons geeft. Dat heeft Renault op geen enkele manier verdiend. Renault heeft niet gesjoemeld en niet bedrogen. Men zegt foute dingen over ons bedrijf op basis van een rapport dat we zelf niet eens gezien hebben. Er is geen enkel verband met een zekere andere autofabrikant. Wij hebben altijd alle geldende normen gerespecteerd. Ja, er loopt een gerechtelijk onderzoek en we moeten de resultaten daarvan afwachten. Maar tot nu toe knagen deze beschuldigingen ernstig aan de reputatie van Renault."

Wat die reputatie betreft, gaat het dan vooral over de tot nu toe onfeilbare Carlos Ghosn. De DGCCRF schijnt in haar rapport expliciet te stellen dat de topman persoonlijk verantwoordelijk is voor de geconstateerde vergrijpen omdat hij de bevoegdheid en zeggenschap daarover niet heeft gedelegeerd. Bolloré noemt die constatering ‘bedroevend’: "Als men zegt dat er bij Renault niet gedelegeerd wordt, dan is dat overduidelijk fout." Toch is het wel duidelijk dat de vaak als wonderdokter beschouwde Ghosn in ieder geval wel een klap heeft opgelopen. Boze Franse tongen beginnen zich daarbij ook af te vragen of hij zijn positie als CEO van Nissan misschien heeft opgegeven om zich meer bezig te kunnen houden met zijn verdediging en die van Renault. Want hoewel hij noch zijn collega’s het rapport nog niet hebben mogen inzien, moeten ze toch al maanden weten wat hen boven het hoofd kan hangen.