Zowel Daimler als Volkswagen zijn opgetreden als klokkenluider in het Duitse kartelschandaal. Zij hebben de onderzoekers informatie toegespeeld in de hoop daarmee een lagere boete te krijgen. Daimler trok als eerste aan de bel, Volkswagen volgde. Bafin lijkt nu te stellen dat beide autofabrikanten dus al een tijd op de hoogte moeten zijn van het kartelonderzoek en de aandeelhouders al lang had moeten informeren over die hoogst-gevoelige informatie voor de beurskoers. "Wij onderzoeken of VW en/of Daimler in samenhang met de vermeende eigen aangiften de ad-hoc plicht (voor het informeren van aandeelhouders-red) in acht heeft genomen," stelt een woordvoerder van Bafin. De autofabrikanten hebben nooit wat aan de buitenwereld gemeld totdat het kartelonderzoek een week of twee geleden door weekblad Der Spiegel werd onthuld. Als Bafin VW en Daimler schuldig acht, dan dreigen er nog eens boetes tot 2,5 miljoen euro. Erger nog is dat aandeelhouders dan ook schadevergoeding kunnen eisen waarbij de bedragen zo goed als zeker in de miljarden lopen.

Het kartelonderzoek naar VW, Daimler, BMW, Audi en Porsche zelf krijgt ook een nieuwe dimensie met de mededeling van EU-commissaris Günther Oettinger – zelf een Duitser – dat de boetes voor de autofabrikanten in zijn land, als ze inderdaad illegale afspraken hebben gemaakt, in de miljarden kunnen lopen. "In de afgelopen tien jaar heeft de EU negen kartelzaken met betrekking tot de auto-industrie behandeld en straffen van in totaal rond tien miljard euro uitgedeeld. Dat toont wel aan om welke orde van grootte het kan gaan. Wij houden ons niet in als het om grote namen gaat en schrikken niet terug voor straffen die de bedrijven werkelijk pijn doen." Oettinger benadrukt wel dat het onderzoek nog heel wat tijd zal vergen: "We moeten bekijken of het om toegelaten afspraken over normering gaat of dat toeleveranciers of klanten er schade van hebben ondervonden."

Volgende ontwikkeling: de meeste autofabrikanten hebben inmiddels de tijdens de Diesel Top van vorige week beloofde premies voor het vervangen van een Duitse dieselauto door een schonere versie ingevuld. Wel gelden bij vrijwel alle merken een aantal aanvullende voorwaarden. Ford belooft haar klanten bijvoorbeeld een milieupremie tot 8.000 euro als ze een oude diesel tegen een nieuw, schoner model omruilen. Die hoogste premie geldt alleen voor een Edge of Mondeo Hybrid, bij aankoop van een Ka+ krijg je maar 1.750 euro. De nieuwe auto mag bij Ford desnoods ook een benzinemotor hebben. De in te ruilen auto moet voor 1 januari 2006 zijn toegelaten en dus minstens elf jaar oud zijn en de huidige eigenaar moet die minstens een half jaar op zijn naam hebben staan. BMW is een stuk kariger met premies tot 2.000 euro terwijl Toyota tot 4.000 euro extra inruilwaarde biedt voor wie een oudere diesel inruilt voor een hybride model. Daimler is veel vager en spreekt slechts van een premie ‘met vier cijfers’. Bij de eigenaar van Mercedes-Benz geldt die regeling tot nu toe alleen tot eind dit jaar. De merken uit de stal van Volkswagen hebben nog geen bedragen vastgesteld of in ieder geval bekend gemaakt maar hopen dat wel binnenkort te doen.