Belastingambtenaren controleerden de aangiften van maar liefst 133 eigenaren van in het chique skioord geparkeerde exclusieve auto’s. En of de exploitanten in het dorp wel iedere keer een kassabon gaven als er Barolo of pasta met witte truffel werd verkocht. Van de 133 geparkeerde auto’s type Ferrari of Cayenne bleken er 42 op naam te staan van iemand die bruto minder dan € 30.000 per jaar verdiende, en 16 stuks verdienden minder dan 50.000 per jaar. Ook waren er tientallen modellen die op naam stonden van structureel verlieslatende bedrijven.

Belasting ontduiken is een nationale sport in Italië. Volgens de Italiaanse nationale rekenkamer wordt € 350 mrd, oftewel 18% van het nationale inkomen, zwart verdiend. De overheid loopt daardoor jaarlijks € 150 mrd aan inkomsten mis, zo’n 60% van wat er gemiddeld jaarlijks aan staatsleningen wordt uitgeschreven.

De voormalige premier Silvio Berlusconi keurde belastingontduiking niet principieel af omdat de belastingen in zijn ogen te hoog zijn. Hij organiseerde meermaals een (vanzelfsprekend succesvol) generaal belastingpardon. ‘Want de overheid mag niet te diep in de zakken van de Italianen graaien.’ Toen de in 2010 overleden minister van financiën Tomasso Padoa-Schioppa zei dat ‘belasting betalen iets moois is’, werd hij door politiek rechts en links aangevallen. Directeur Attilio Befera van de belastingdienst vat het in een televisie-interview zo samen: ‘Belasting ontduiken zit in ons DNA.’

De kritiek op premier Mario Monti was fel toen hij in december bezuinigingen en extra belastingen invoerde. ‘De eerlijke belastingbetalers zijn het haasje’, was de kritiek van onder meer vakbonden en in de media. ‘En zoals altijd lacht de steenrijke belastingontduiker ons vanaf zijn jacht of vanuit Zwitserland uit.’

Monti beloofde actie. En zo geschiedde. Sinds deze week is de supercomputer Serpico actief. Die zet alle bankaf- en bijschrijvingen boven de € 1000 naast belastingaangiften. Er rinkelt bijvoorbeeld een belletje als iemand met een officieel jaarinkomen van € 20.000 een auto van een euroton koopt. Daarnaast worden pensioenen boven de € 1000 per maand niet meer contant uitgekeerd zoals dat nu gebeurt: een bankrekening is verplicht. Bedragen boven de € 1000 mogen ook niet meer contant worden betaald. Pin¬betalingen en creditcards worden goedkoper. Kritieken dat de maatregelen de privacy aantasten, ¬worden in tegenstelling tot in het verleden genegeerd.

Werk aan de winkel voor Serpico. Volgens vakbond UIL zijn er in 2010 in Italië 206.000 auto’s gekocht die meer dan een euroton kosten. Terwijl slechts 72.000 Italianen bij de fiscus verklaarden meer dan € 200.000 te verdienen. Hoe verklaren die anderen het bezit van een Ferrari, Lamborghini of BMW? Ook de honderden voor de fiscus ‘straatarmen’ in het bezit van een vliegtuig, boot of helikopter mogen zich verheugen op een bezoek van de fiscus.

Politiek rechts in Italië is woedend over de actie van de belastingdienst. Volgens fractievoorzitter Fabrizio Cicchitto van Volk van de Vrijheid (PdL) was de actie in Cortina ‘een mediaspektakel waarmee de belastingdienst laat zien politiek te bedrijven’ en wordt Italië een fiscale politiestaat. Volgens partijgenoot Daniela Santanché (zelf naast politica een succesvol ondernemer) ‘maakt de belastingdienst het toerisme in Cortina kapot en vlucht iedereen naar Sankt Moritz’.

Premier Monti piekert er niet over de intensivering van controles stop te zetten. ‘Het zijn de belastingontduikers in dit land die te diep in de zakken van de eerlijke burgers graaien.’ Hij kondigde nieuwe maatregelen aan die tot ‘een aardverschuiving in de strijd tegen corruptie’ moeten leiden.

De belastingdienst constateerde dat hun extra inspanningen wel eens een sterke economische groei kunnen creëren. Doordat het gerucht de belastingcontroleurs vooruit snelde in Cortina, waagden nog maar weinig middenstanders het om geen officiële kassabon mee te geven aan de klant. Volgens de belastingdienst was de dagomzet 40% tot 400% ¬hoger in vergelijking tot vorig jaar en tot de dagen voor de controle.

Bron: FD