Commissaris Jyrki Katainen, die banen, groei, investeringen en concurrentievermogen allemaal in zijn portefeuille heeft, stelt: "Met aangescherpte en strenger gecontroleerde regels heeft de automobielindustrie de kans om het vertrouwen van de consument terug te winnen. We bereiken hiermee een mijlpaal in de bredere inspanningen van de EU ter versterking van de wereldwijde leiderspositie van onze automobielindustrie op het gebied van schone en veilige voertuigen." Zijn collega Elzbieta Bienkowska voor onder meer industrie voegt daar aan toe: "Dieselgate heeft de zwakke punten van ons stelsel van regelgeving en markttoezicht aan het licht gebracht. We weten dat sommige autofabrikanten vals speelden en veel andere de mazen in de wet uitbuitten. Om hier een einde aan te maken, wordt het hele stelsel hervormd."

De nationale keuringsinstanties zoals de RDW zullen voortaan regelmatig onafhankelijk worden gecontroleerd op basis van strenge prestatie-eisen om hun bevoegdheid voor het testen en het inspecteren van nieuwe automodellen te verkrijgen en te behouden. Die instellingen worden ook onderworpen aan toetsing door de Commissie om ervoor te zorgen dat de regels in de gehele EU strikt worden toegepast en gehandhaafd. Daarnaast gaan de lidstaten regelmatig steekproefsgewijze al rondrijdende voertuigen controleren en de resultaten daarvan ook openbaar maken. In de toekomst zal de Commissie ook buiten de lidstaten om marktcontroles verrichten en EU-brede terugroepacties kunnen initiëren. Zij heeft de bevoegdheid om de aanwijzing van technische diensten te betwisten en producenten of technische diensten administratieve sancties van maximaal 30.000 EUR per niet-conform voertuig op te leggen.

Het verbod op manipulatie-instrumenten, dat de nationale autoriteiten verplicht moeten controleren en handhaven, blijft bestaan maar gaat nog een stap verder. In de toekomst moeten de autofabrikanten de softwareprotocollen van hun voertuigen beschikbaar stellen aan de autoriteiten. "Deze maatregel vormt een geheel met het pakket voor emissietests onder reële rijomstandigheden, waardoor het zeer moeilijk zal worden om de emissievoorschriften te omzeilen en fabrikanten ook verplicht worden hun strategie rond emissiereductie kenbaar te maken, zoals in de VS het geval is," denkt Brussel.  

Achtergrond

Momenteel stelt de EU het wetgevingskader vast, maar dragen de nationale autoriteiten de volledige verantwoordelijkheid voor de nalevingscontrole van autofabrikanten. Een auto die in één lidstaat is gecertificeerd, kan in de hele EU vrij worden gebruikt. Alleen de nationale autoriteit die de typegoedkeuring heeft afgegeven, zoals de RDW, kan corrigerende maatregelen nemen (zoals een terugroepactie of het opleggen van administratieve sancties in het geval van niet-naleving).
De Commissie was al vóór de onthullingen rond Volkswagen in september 2015 bezig met een herziening van het EU-typegoedkeuringskader voor motorvoertuigen. Zij heeft toen geconcludeerd dat er een ingrijpendere hervorming nodig is om ervoor te zorgen dat dergelijke gevallen van niet-naleving in het vervolg niet meer mogelijk zijn. Tegelijkertijd blijft de Commissie toezicht houden op de correcte handhaving van de huidige regels door de lidstaten en volgt ze nauwlettend de inspanningen van nationale autoriteiten met betrekking tot vervuilende auto’s die reeds in het verkeer zijn gebracht.