Recent publiceerde Bert van Wee in Het Parool het artikel ‘Onderzoek wijst uit: slooppremie helpt milieu niet’. Van Wee deed naar eigen zeggen veel onderzoek naar sloopregelingen. Voor zover wij hebben kunnen vaststellen baseert hij zijn uitspraak op – gedateerde – studies van de TU Delft en OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling.

De Nederlandse regering overweegt mensen die een oudere auto inruilen voor een jongere (en schonere!) een aankoopsubsidie te geven, de zogeheten slooppremie. Voordeel van die premie is dat de uitstoot van een aantal schadelijke stoffen van de nieuwe auto lager is dan die van de oude. Volgens Van Wee schiet het milieu daar echter niets mee op. Om dat aan te tonen, wijst hij op buitenlandse sloopregelingen die niet effectief zouden zijn. Los van de vraag of dat oordeel juist is, het zegt niets. Van Wee weet niet hoe de Nederlandse sloopregeling eruit gaat zien, vergelijken is daardoor prematuur. Daarnaast begint Van Wee over het feit dat het juist duurzaam is door te rijden met een oudere auto, gezien de CO2 die het gekost heeft om die auto te maken. Kijkend naar de hoeveelheden nieuwe auto’s in onze havens is de conclusie dat die auto’s al geproduceerd zijn en daar staan, dat onze wegen druk bereden worden door oudere auto’s en dat daaruit logischerwijs voortvloeit dat vervanging van die oudere door de nieuwe auto’s uit de havens gunstige effecten heeft op de luchtkwaliteit. Juist in stedelijke agglomeraties als Amsterdam is de uitstoot van fijnstof een heikel punt. Daar weegt een gram fijnstof veel zwaarder dan in de polder. Dat is ook de reden waarom de vier grote steden al bezig zijn met het ontwikkelen van eigen sloopregelingen.

Van Wee verzuimt met getallen te komen, wij hebben die wel. Recent onderzoek van Auto Recycling Nederland (ARN) toont aan dat een sloopregeling zoals de branche die in voorbereiding heeft tussen nu en 2020 een reductie van 1,6 kiloton stikstofdioxides (NOx) en 0,1 kiloton fijnstof (PM10) oplevert.

Uit metingen die RIVM sinds 1973 doet blijkt dat de Nederlandse luchtkwaliteit de afgelopen decennia sterk is verbeterd. Dat is goed nieuws, want een schone lucht draagt bij aan een goede gezondheid. Maar, we zijn er nog lang niet. Nederland voldoet op dit moment, vooral in de grote steden niet aan de EU-norm voor fijn stof. Naar verwachting zal Nederland ook de EU-norm voor stikstofdioxide in deze gebieden overschrijden.

Daarnaast heeft de sloopregeling zoals die al sinds enige jaren door RAI Vereniging en BOVAG wordt bepleit ook economische motieven. De verkoop van nieuwere auto’s wordt daardoor gestimuleerd wat uiteindelijk ook gevolgen zal hebben voor de verkoop van nieuwe auto’s en de daarmee samenhangende werkgelegenheid.

‘Het is wel heel erg duur om 1500 tot 2000 euro premie te geven om zo’n auto één of twee jaar eerder uit de roulatie te halen. En je subsidieert ook mensen die hun auto toch al wilden afdanken,’ aldus Van Wee. Wat hem ertoe heeft gebracht zijn pijlen te richten op een sloopregeling waarvan de inhoud nog onbekend is. Wij kunnen er slechts naar raden.

De balans opmakend valt, we zeiden het hierboven al eerder, vooral in de stedelijke agglomeraties de grootste milieuwinst te behalen. Wanneer gekozen wordt voor een kosteneffectieve sloopregeling verdwijnen al gauw 100.000 vervuilende personenauto’s en lichte bedrijfsauto’s, ouder dan tien jaar, nog dit jaar van de weg waardoor de stedelijke luchtkwaliteit sterk verbetert. Alle door de branche onderzochte varianten van een slooppremieregeling leiden tot een daling van de emissies aan stikstofdioxides en fijnstof. En, inderdaad, de winst zit hem niet in CO2, daar was de regeling ook niet voor ontworpen. Op langere termijn (2020) wordt deze namelijk voor een belangrijk deel weer tenietgedaan door het zwaarder worden van het wagenpark, en doordat met jongere auto’s meer wordt gereden. Op CO2 richt een dergelijke regeling zich dan ook niet.

Voor alle andere emissies geldt wel degelijk dat over de hele periode 2010-2020 duidelijk sprake is van een reductie aan uitstoot ten opzichte van de situatie zonder slooppremieregeling. Een verstandige investering dus, zo’n sloopregeling. 

Peter Janssen

Directeur RAI Vereniging, Rijwiel & Automobiel Industrie