Dat is één van aanbevelingen die het Verbond van Verzekeraars doet in het vandaag verschenen position paper ‘Voertuigdata: de klant aan het stuur’. In het paper houden verzekeraars daarnaast een pleidooi om consumenten de baas te laten zijn over hun eigen autodata, die nu in handen van autofabrikanten zijn. Het Verbond doet voorstellen om die data beschikbaar te maken voor nuttige toepassingen via een onafhankelijke, niet-commerciële instantie. 

Auto als databron

Voertuigen verzamelen – vaak ongemerkt – steeds meer data over het verkeer, het rijgedrag van de bestuurder en de prestaties van de auto zelf. Dat betekent dat autofabrikanten nu een schat aan data verzamelen. Fabrikanten willen zelf alle data uit het voertuig beheren en tegen betaling beschikbaar stellen aan derden. Zo verdienen zij geld aan data die consumenten ongemerkt voor hen verzamelen. Onder meer toeleveranciers, herstelbedrijven en verzekeraars hebben die gegevens ook nodig om goede producten te ontwikkelen – zeker nu die data real time beschikbaar komen. Verzekeraars hebben informatie nodig om bijvoorbeeld verzekeringen op basis van rijgedrag mogelijk te maken, hulpverlening en herstel te regelen en ongevallen te voorkomen. 

Data bij onafhankelijke instantie

Het Verbond vindt dat consumenten zelf de regie moeten hebben op hun data – en dus ook zelf kunnen bepalen welke instanties over deze data kunnen beschikken. Een voertuigfabrikant kan zich de voertuigdata niet toe-eigenen enkel en alleen omdat een consument zijn voertuig heeft gekocht. Verzekeraars pleiten daarom voor een niet-commerciële instantie die de data beheert, zodat veel partijen met behulp van die data aantrekkelijke producten kunnen aanbieden aan consumenten, die vrij moeten kunnen kiezen bij wie ze die producten afnemen.  

Vergroot verkeersveiligheid, verplicht EDR

Een aparte categorie data, omdat ze van maatschappelijk belang zijn, vormen de data over verkeersveiligheid. Denk bijvoorbeeld aan gegevens over (tijdelijk) gladde wegen, obstakels op de weg, kortstondige werkzaamheden en spookrijders. Daarnaast zijn er data waaruit kan worden afgeleid wat de oorzaak was van een verkeersongeval. De politie is nu na een ongeval nog vaak aangewezen op tijdrovende analyses en getuigenverklaringen. Een verplichte Event Data Recorder (EDR) kan veel duidelijk maken over het moment vlak voor en tijdens het ongeval. Deze ‘zwarte doos’ zou ook de afwikkeling van schade fors kunnen versnellen, omdat de aansprakelijkheid sneller en beter kan worden vastgesteld. Het Verbond vindt dat Nederland een EDR, in navolging van de Verenigde Staten, ook in auto’s verplicht moet stellen. 

Dataveiligheid cruciaal: certificering nodig

Datatoepassingen en de komst van (hoog)autonome voertuigen kunnen de verkeersveiligheid een zet in de goede richting geven, de brokkenmaker is immers nu veelal de bestuurder. Maar er komt wel een nieuw risico voor in de plaats: het cyberrisico. Of het risico nu schuilt in hackers die kwaad willen of in het niet of verkeerd updaten van software in auto’s door de eigenaar, naarmate er steeds meer auto’s via internet in verbinding staan met andere voertuigen of apparaten, zorgt dit voor nieuwe vraagstukken. Ook als het gaat om dataveiligheid. Het Verbond is daarom voorstander van certificering van apparatuur, keurmerken en toegangseisen van leveranciers en fabrikanten van ict-toepassingen in auto’s.