Zo is de dit weekend op 82-jarige leeftijd overleden voormalige topman van VW Ferdinand Piëch ’t best te omschrijven. ‘’Een groot ondernemer en een toonaangevend technicus,’’ zegt het Verband der Automobilindustrie waar Piëch tien jaar lang voorzitter van was.

Piëch werd min of meer met een gouden lepel in de mond geboren. Zijn moeder, Louise Porsche, was een dochter van Ferdinand Porsche, de grondlegger van de gelijknamige autofabrikant maar ook de man achter vroege Daimlers en in later jaren de VW Kever, en de zus van Ferry die later aan het hoofd stond van het autobedrijf. Vader Anton Piëch was wat we tegenwoordig noemen een personal assistant van schoonvader Ferdinand en speelde als zodanig ook een belangrijke rol bij Porsche.

Piëch jr. trad in 1963 in dienst bij het familie-autobedrijf waar hij er wel acht jaar over deed om tot technisch bedrijfsleider op te klimmen. In die jaren stond hij vooral bekend als race-fanaat met de ontwikkeling van de uiteindelijk succesvolle Porsche 917 waar hij dan ook kapitalen aan ondernemingsgeld aan besteedde.

Maar al een jaar later treedt het eerste van de reeks beruchte familieconflicten tussen de Porsche’s en de Piëch’s naar buiten als directeur/oom Ferry alle familieleden inclusief neef Ferdinand uit het bestuur van de onderneming gooit. Piëch start zijn eigen ingenieursbureau maar treedt datzelfde jaar al in dienst bij Audi waar zijn technische kennis opnieuw van pas komt bij de ontwikkeling van nieuwe motoren, de quattro-aandrijflijn en de introductie van de TDI. Audi behoorde in die tijd al tot de Volkswagen Groep dat het merk in de jaren zestig had overgenomen van Daimler Benz.

De kroon op Piëch’s autoloopbaan komt op 1 januari 1993 als Ferdinand wordt benoemd tot CEO van Volkswagen AG, een in die tijd wankelende onderneming die zelfs fors verlies leed. Piëch treedt als ouderwetse baas op, neemt harde beslissingen die mensen vaak de kop kosten maar zorgt met name ook voor nieuwe vaak revolutionaire producten die er bij de autokoper goed ingaan. Uit zijn technische koker komt ook het tegenwoordig overal heilige modulaire constructiesysteem waarmee merken binnen een groep auto’s op eenzelfde basis kunnen bouwen en daarmee dus miljarden kunnen besparen. Een ander belangrijk wapenfeit is dat hij min of meer persoonlijk Seat, Skoda, Lamborghini, Bugatti en vooral zijn paradepaardje Bentley binnen de groep haalde. ‘’Ik zie mezelf eerst en vooral als ‘productmens’ en vertrouw op mijn gevoel als het gaat om de markt. Business en de politiek heeft me nooit afgeleid van de kern van onze missie: aantrekkelijke auto’s ontwikkelen en bouwen,’’ schreef hij daarover zelf over die tijd in zijn autobiografie.

In 2002 stapt Piëch wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd op als CEO. Hij houdt echter de macht strak in handen door zich direct te laten benoemen tot voorzitter van de altijd al machtige Raad van Toezicht, een functie die hij dertien jaar lang weet vast te houden. Van die macht maakt hij bijvoorbeeld gebruik door in 2006 Bernd Pischetsrieder plotseling als topman aan de kant te zetten en te vervangen door Martin Winterkorn die toen nog zijn beschermeling was. Dat alles gaat negen jaar goed totdat zich binnen de gelederen van de onderneming, naar we nu aannemen, de eerste tekenen van gesjoemel met dieselmotoren openbaren. Piëch neemt eerst openlijk afstand van zijn gezworen kameraad Winterkorn maar die krijgt onverwacht steun van vrijwel alle andere toezichthouders. Piëch en zijn – vierde – vrouw Ursula houden daarop de eer aan zichzelf, waarmee zijn rol in de Duitse en internationale autowereld is uitgespeeld. Op een enkel incident na want Piëch heeft later wel bij justitie een belastende verklaring afgelegd over de rol die Winterkorn volgens hem gespeeld zou hebben bij dieselgate. Verder hield hij zich echter bezig met zijn twaalf kinderen, afkomstig van vier verschillende vrouwen. Zoals hij zelf al schreef: ‘’Ik stond overal zelf middenin en legde de stukjes van de puzzel in elkaar. Je kunt niet een bedrijf naar de top brengen door je alleen maar te focussen op het hoogste niveau aan harmonie.’’