Als we in de media berichten lezen of video’s zien van zelfrijdende auto’s dan gaat het hooguit over testvoertuigen met een Niveau 4 classificatie. Waarschijnlijker is echter dat er sprake is van een Niveau 3 of 2 voertuig, een auto weliswaar met autonome kenmerken maar zeker geen robotauto die zonder bestuurder zijn weg vindt.

Geen menselijke bestuurder

Volgens het officiële waarderingssysteem, dat in het leven is geroepen door de Amerikaanse Society for Automotive Engineers (SAE), is alleen een auto met een Niveau 5 classificatie daadwerkelijk een zelfsturende auto. Eentje waarin de kunstmatige intelligentie het rijden heeft overgenomen en er geen noodzaak meer is voor een bestuurder. Een Niveau 5 auto heeft passagiers aan boord, of hij rijdt leeg rond op weg naar zijn volgende bestemming. Er is in ieder geval geen menselijke bestuurder aanwezig. Sterker nog, een Niveau 5 auto kán je waarschijnlijk niet eens meer zelf besturen, simpelweg omdat alle functionaliteit daarvoor ontbreekt.

Operational Design Domain

Momenteel wordt er getest met Niveau 4 auto’s. Deze voertuigen kunnen alleen onder specifieke, beperkte omstandigheden zelfstandig rijden, oftewel binnen een ODD (Operational Design Domain). Zo’n domein kan bijvoorbeeld een specifiek stedelijk gebied zijn, en alleen werken onder droge weersomstandigheden. Wanneer er van de grensvoorwaarden wordt afgeweken, dus als het gaat regenen of wanneer je buiten het gedefinieerde gebied wilt zijn, dan lukt dat niet met een Niveau 4 auto. En dat is niet het soort AV waar we op zitten te wachten.

Semi-autonoom

De huidige stand van zaken is dat we vooral te maken hebben met auto’s die functioneren op Niveau 3 en 2 van autonomie. Het zijn helemaal geen zelfrijdende auto’s want er is nog altijd een berijder nodig die verantwoordelijk is voor het besturen van de auto. Hij krijgt wel ondersteuning van geautomatiseerde systemen.Toch krijgen ook deze auto’s vaak het stempel semi-autonoom waardoor de indruk wordt gewekt dat ze zelfstandig kunnen rijden terwijl dat niet zo is (lees: Tesla Autopilot)

Levensgevaarlijk

De werkelijkheid is dat ‘autonome’ voertuigen op Niveau 2 en 3 zijn voorzien van ADAS (Advanced Driver-Assistance Systems). Systemen dus om het verkeer veiliger te maken, zoals adaptive cruise control en automatische remassistentie. Maar het is nog altijd een gewone auto met een berijder achter het stuur die alert moet blijven, ondanks de aanwezigheid van actieve veiligheidssystemen. Het publiek is echter in verwarring. Er staan inmiddels talloze video’s online van bestuurders die in hun ‘zelfrijdende auto’ een boek lezen of liggen te slapen. Het is levensgevaarlijk, en ironisch genoeg zal dit nog vaker gebeuren als er Niveau 3 auto’s op de markt komen. Want hoe geavanceerder ADAS wordt, hoe meer de aandacht van bestuurders verslapt ‘want ik heb een zelfrijdende auto’.

Toekomstbeeld

Het gebruik van containerbegrippen als autonome auto, zelfrijdende auto en robotauto is onvermijdelijk maar ze vertroebelen het water en ze zijn er de reden voor dat het publiek niet meer weet waar het aan toe is. We zien nu, met het testen van Niveau 4 auto’s, hooguit een toekomstbeeld van hoe de werkelijk autonome auto eruit kan gaan zien. En het kan ook anders uitpakken: misschien komen de onderzoekers er wel achter dat er volkomen andere technologie nodig is om hun droom waar te maken. Hoe dan ook, de echte robotauto is nog ver weg.