De eerste zelfrijdende bussen rijden al enkele weken rond in Oslo. Dankzij het nu gepubliceerde rapport is er meer bekend over de invloed van autonome voertuigen, en van andere technologie, op de dagelijkse mobiliteit. COWI en PTV ontwikkelden hiertoe in opdracht van het Noorse OV-bedrijf Ruter een speciaal vervoersmodel.

Autonome auto’s en MaaS

Uit de analyse komt een toekomst naar voren die wordt gedomineerd door autonome auto’s en ‘Mobility as a Service’ (MaaS) concepten. “Sec autonome rijtechniek zal ons niet gaan helpen om klimaatdoelstellingen te halen of een betere stedelijke ontwikkeling te realiseren. Maar als we de technologie kunnen gebruiken om autodelen te promoten en het OV aantrekkelijker te maken dan is het een goede stap op weg naar duurzame stedelijke mobiliteit,” aldus COWI projectmanager Øystein Berge.

Meerdere toekomstscenario’s

Volgens PTV directeur Paul Speirs ‘is het lastig om de toekomstige behoefte aan infrastructuur te voorspellen als we niet zeker weten hoe mobiliteit er dan uitziet’. “Wat gaat er bijvoorbeeld met het autobezit gebeuren? Gaan we meer reizen door de autonome auto? Hoe snel accepteren we überhaupt de autonome auto? Met ons vervoersmodel kunnen we tegelijkertijd meerdere toekomstscenario’s simuleren, met daaraan gekoppeld een reeks uitkomsten. Als je die uitkomsten begrijpt, en als je weet welke factoren er meer of minder invloed op hebben dan kan je gefundeerde keuzes maken.”

In het rapport worden vier hoofdscenario’s beschreven. In alle scenario’s stappen de verschillende reizigersgroepen tijdens het spitsuur in Oslo over op gedeeld autonoom vervoer, inclusief ritdelen.

Dit zijn een paar opmerkelijke uitkomsten:

  • In alle scenario’s kan het aantal auto’s worden teruggebracht met 84 tot 93 procent.
  • Wanneer iedereen gebruikmaakt van autodelen en ritdelen dan is 7 procent van het huidige aantal auto’s voldoende om aan de vraag tijdens het spitsuur te voldoen. Met andere woorden: 93 procent van de auto’s is dan overbodig.
  • De grootste verkeersafname vindt plaats wanneer gebruikers van het OV dit blijven doen en autorijders overstappen op ritdelen. Dit zorgt voor een verkeersafname van 14 procent.
  • Tegelijkertijd zou het verkeersvolume toenemen met 97 procent wanneer autorijders en OV-gebruikers zouden overstappen op autodelen, zonder ritdelen. Als dezelfde groep wél gaat ritdelen dan stijgt het verkeersvolume met 31 procent.
  • Wanneer OV-reizigers overstappen op MaaS-diensten met ritdelen dan duurt hun reis 11 minuten korter.
  • Voor particuliere autogebruikers neemt de reistijd toe met 6 minuten zonder ritdelen en 8 minuten met ritdelen.

Fileprobleem

Met name voor OV-reizigers kunnen MaaS-concepten met autonome voertuigen interessant zijn. Dit is de groep die het meest profiteert van een kortere reistijd. Maar: wanneer iedereen die nu in de bus of tram zit overstapt op autodelen zonder ritdelen komen er te veel auto’s op de weg en ontstaat er accuut een fileprobleem. Aan de ander kant kunnen MaaS-systemen het OV aantrekkelijker maken voor autobezitters.

Endre Angelvik, directeur mobiliteit bij Ruter, ziet zeker een toegevoegde waard in het nu gepubliceerde rapport: “De manier waarop we nu aankijken tegen vervoer en reizen kan drastisch gaan veranderen door nieuwe technologische oplossingen. We zijn er zeker van dat je op korte termijn meer zelfrijdende voertuigen in ons vervoerssysteem ziet. De vraag is alleen hoeveel het er zullen zijn, wat hun impact is en hoe zij van invloed zijn op ons reisgedrag en autogebruik. Daarom is deze studie zo belangrijk.”