De Mobiliteitsfabriek maakt alle vormen van vervoer toegankelijk voor werkgevers en hun werknemers. Hoe doen jullie dat?

“We vergelijken het wel eens met een stekkerdoos waaraan alle leveranciers gestekkerd zitten. Bijvoorbeeld het OV, Greenwheels of een taxicentrale. Zo’n blok zit vol stekkers en wij zorgen ervoor dat er uiteindelijk weer één snoer bij de klant terechtkomt. Heel concreet betekent dit dat een werknemer met één account toegang heeft tot alle vormen van vervoer en hierbij ondersteund wordt door onze app en mobiliteitskaart.”

Noem je dit al Mobility as a Service (MaaS)?

“Dat is echt de mooiste vraag die er is haha. De zoektocht naar de vraag wat MaaS precies is, heb ik opgegeven. Ik vond de NS Business Card al MaaS en dat ding bestond al in 2001.  Volgens mij is MaaS begonnen toen iemand in Finland dat zo is gaan noemen. MaaS is wat mij betreft in 2013 ontstaan als reactie op een hele hoop ontwikkelingen. De trend bijvoorbeeld dat spullen niet meer bezit zijn, maar gebruikt worden. En het gegeven dat meer mensen zijn gaan reizen met verschillende vervoersmiddelen. Het is die tijd dat wij begonnen.”

Het idee achter MaaS is dat mobiliteit zo makkelijk toegankelijk wordt, dat mensen geen eigen auto meer nodig hebben. Hoe zie jij dat?

“Er zijn voor mij twee heel verschillende vormen van MaaS. Ten eerste zoals Whim uit Finland het bedoelt: toegang tot alle mobiliteit. Zo bezien is MaaS uitermate geschikt voor een grootstedelijke omgeving. Kom je uit je wolkenkrabber, staan er beneden twintig deelfaciliteiten. Dan ben je gek als je nog een eigen auto wil. MaaS kun je ook zien als overgang van bezit naar gebruik. Je koopt geen auto meer, maar rijdt er alleen mee. Neem leasen. Heel simpel vindt iedereen. Dat is ook een vorm van MaaS. De auto is niet van jou, maar jij bepaalt of je een bananenschil op de achterbank legt, of je ‘m uitleent, hoeveel kilometer je ermee rijdt. Ik denk dat die trend door technologisering verder doorgezet wordt.”

Voor de gemeente Hengelo maakten jullie een nieuw, ambitieus mobiliteitsplan. Wat zijn de kernelementen?

“In Hengelo zien we de klant van de toekomst. En wat die wil is eenvoud. Er is niks zo ingewikkeld als alle ellende rondom mobiliteit in het zakelijk domein. Kern van het concept is: de werkgever besteedt alles en heeft nu één contract voor alle mobiliteit. Alles is via één app beschikbaar voor de werknemers die daar recht op hebben. En worden er mensen ontslagen of aangenomen, dan ademt het wagenpark automatisch mee in en uit. Met de inzet van elektrische fietsen en auto’s is alle zakelijke mobiliteit nu ook in één klap CO2-neutraal.”

Mobility as a Service moet zich nog gaan bewijzen. Er zijn nog veel vragen. Zo zijn mobiliteitsaanbieders bang voor concurrentie. De NS verdient niets als een frequente treinreiziger vaker een deelauto gaat pakken. Hoe kijk jij hier tegenaan?

“Stel – even een extreem voorbeeld – er zijn zoveel deelauto’s in ons land dat je nooit misgrijpt. Mensen kunnen hun eigen auto wegdoen en reizen 50/50 met de trein en deelauto. Dan krijgt NS er heel veel meer reizigers bij. MaaS is een beweging waar vervoerders heel veel profijt van kunnen hebben. Het probleem ligt anders. Een vervoerder als NS is bang haar machtspositie te verliezen en alleen nog maar een ‘train operating company’ te worden. De treinen zitten nog steeds vol, maar de NS weet niet meer wie die reiziger precies is. Want die koopt z’n kaartje niet meer bij een loket van NS, maar heeft een app van bijvoorbeeld Reisbalans. Dit is de kramp van alle traditionele mobiliteitsaanbieders, en vooral van ov-bedrijven.”

Louwman Group is een van de financierders van jullie moederbedrijf, de Mobility Invest Group. Waarom stapt een ’traditionele’ auto-importeur bij jullie in?

“Hier geldt een beetje hetzelfde als bij de NS. Louwman verkoopt van oudsher auto’s aan, voornamelijk, consumenten. Maar als het echt zo is – even van het meest extreme scenario uitgegaan – dat er over tien jaar geen auto’s meer verkocht worden en ze alleen geleased, gehuurd of wat dan ook wordt. Dan is zo’n showroom totaal irrelevant. Louwman heeft dat heel goed gezien. Waarschijnlijk gaat het allemaal langer dan tien jaar duren, maar er komt een tijd dat mensen ook dit soort dingen regelen via een app.

Louwman is expert in asset management, wij in mobiliteitsdiensten. De combinatie is dan wat nodig is. En of mensen nou in een Toyota of Volkswagen rijden, een hoop mensen zal dat weinig kunnen schelen. Als ze maar voor een goede prijs van A naar B kunnen komen.”

De coronacrisis heeft de manier waarop we reizen drastisch veranderd. Wat is het effect op MaaS in het algemeen en jullie business in het bijzonder?

“Het effect nu is dat mensen minder behoefte hebben aan reizen omdat ze eenvoudigweg minder bewegen. Wat wij ervaren is dat werkgevers knetterhard aan het bedenken zijn: hoe moet ik het doen als iedereen na deze crisis weer op kantoor terugkomt? Niemand gaat meer vijf dagen in de week reizen. Daarbij zijn woon-werkvergoedingen bevroren en is de wet in de tussentijd ook nog eens aangepast. Alles wat redelijk stabiel georganiseerd was, is nu wankel of zelfs omgevallen. Hoeveel leaseauto’s heb je nog nodig? Kun je niet beter deelauto’s hebben? Hoe zit het met het aantal parkeerplekken? In die opgave stappen werkgevers min of meer massaal over naar flexibele integrale mobiliteitsoplossingen.”

Martin van Overbeeke is een van de sprekers op het Fleet Event van Automobiel Management op 7 en 8 april. Abonnees van AM kunnen zich met de VIP-code 2021FLEETEVENTABONNEEAM gratis aanmelden voor het event. Meer informatie en registratie op fleetevent.nl.